Dinen emrolunan şekil üzere namazın şartlarını, rükünlerini, vaciplerini yerine getirmektir.
Namazın Sıhhat Şartları:
1) Müslüman olmak.
2) Akıllı olmak.
3) İyiyi kötüden ayırt edebilmek. Bunun yaş sınırı yedidir.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in:
“Çocuk yedi yaşına erdiğinde namazı emredin! On yaşına geldiğinde namaz kılmazsa dövün!”
Ebu Davud 494
Hadisinin hükmüne göre ifade etmiş olsa gerek. Yoksa yedi yaş buluğ çağı değildir.
4) Abdest veya gusül abdesti alarak hadesi gidermek.
5) Bedenden, elbiseden ve mekândan necaseti gidermek.
6) Avret mahallini örtmek. Erkekler için en az göbekle diz kapağı arasıdır. Kadın için elleri ve yüzü hariç bütün bedenidir.
7) Vaktin girmesi.
8) Kıbleye yönelmek.
9) Niyet etmek.
Namazın Rükünleri:
1) Güç yetirilebildiği vakit ayağa kalkmak. Buhari 1075
2) İftitah tekbiri. Ebu Davud 730
3) Fatiha’yı okumak. Buhari 765
4) Rükû yapmak. Nesei 1053
5) Rükûdan kalkmak ve itidal. Buhari 787
6) Yedi uzuv üzerine secde yapmak. Buhari 805
7) Secdede itidal. Nesei 1052
8) İki secde arasında oturmak. İbni Mace 897
9) Bu rükünlerde mutmain olmak. Nesei 1052
10) Sıraya göre hareket etmek. Nesei 1052
11) Son teşehhüt ve onun için oturmak. İbni Mace 1061
12) Selam vermek. Ebu Davud 618
Kim bu rükünlerden birini unutarak terk ederse, o rüknü yapar. Kim de bilerek terk derse, namazı batıl olmuştur! Nesei 1052
Namazın Vacipleri:
1) İftitah tekbirinin harici bütün tekbirler. İbni Hibban 1803
2) Rükûda üç kere Subhane Rabbiye’l-Azîm demek. Ebu Davud 871
3) Rükûdan kalktığı vakit Semi Allahu Limen Hamideh demek. Buhari 787
4) Rükûdan kalktığı vakit imam ve tek başına kılan kimse için Rabbena Ve Leke’l-Hamd demek. İbni Mace 876
5) İki secde arasında Rabbiğfirli, Rabbiğfirli demek. İbni Mace 897
6) İlk teşehhüt ve onun için oturmak. Ebu Davud 727
Kim vaciplerden bir vacibi kasten terk ederse, namazı batıl olur! Kim de unutarak terk ederse sehiv secdesi yapar. İbni Mace 1209
Sehiv Secdesi:
Namazda selam vermeden önce veya selam verdikten sonra yapılan iki secdedir. Namazda meydana gelen eksiklik, fazlalık veya şüphe için yapılır.
Ebu Said el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyuruyor:
“Biriniz namazında şek eder, üç mü, dört mü ne kadar kıldığını bilmezse, şüpheyi atsın. İyi bildiği rekât üzerine namazını bina etsin. Sonra da selam vermeden önce iki kere secde yapsın. Eğer beş kıldıysa namazını çift yapar, eğer dördüncüyü tamamlayıcı olarak kıldıysa, onlar şeytanın burnunu yere sürtmek olur.”
Ebu Davud 1024
Sehiv Secdesinin Hükmü: Namazdaki noksan, fazla yahut şüphe için yapılması vacip olan müekket sünnettir.
Namazı Bozan Şeyler:
1) Bir şey yemek veya içmek.
2) Konuşmak.
3) Gülmek.
4) İhtiyacın dışında fazla hareket etmek.
5) Yellenmek.
Namaz Kılmanın Şekli:
1) Kişi namaz kılmak istediği vakit, önüne bir sütre koyarak yahut mümkünse bir duvara doğru kıbleye yönelir. Müslim 499/241
2) Elleri elin içi kıbleye doğru omuz hizasına gelecek şekilde kaldırır ve Allah-u Ekber deyip İftitah tekbiri alır. Müslim 390/22, 23
3) Sağ eli göğsüne gelecek şekilde, sol elin bileği üzerine koyar. Buhari 755
4) İftitah duasını okur. Tirmizi 243
5) Taşlanmış şeytandan Allah’a sığınıp, Fatiha’yı okur ve Âmîn diyerek bitirir. Sonra Kur’an’dan kolayına geleni okur. Ebu Davud 775, Buhari 780
6) Allah-u Ekber der rükuya eğilir, ellerini dizleri üzerine koyar ve Subhane Rabbiye’l-Azîm der. Müslim 487/223, Ebu Davud 745
7) Semi Allah-u Limen Hamideh der rükudan kalkar, sonra ayakta iken Rabbena Ve Leke’l-Hamd der. Buhari 787
8) Allah-u Ekber der secdeye eğilir. Yedi uzvu üzerine secde eder. Bunlar: yüz, burun, alın, iki el, iki diz ve ayak uçları. Topuklarını birleştirir. Parmaklarını birbirine birleştirerek ellerini kıbleye yöneltir. Dirseklerini yanlarından uzaklaştırır ve secdede Subhane Rabbiye’l-Ağla der. Ebu Davud 734
9) Tekbir alarak başını kaldırır. Sonra oturup sol ayağını yayar ve onun üzerine oturur. Sağ ayağını parmakları kıbleye gelecek şekilde diker. Ellerini uyluğuna ve dizinin üzerine koyar ve iki secde arasında iki kere Rabbiğfirli der. Ebu Davud 727
10) Allah-u Ekber der, birincisi secdede olduğu gibi ikinci kez secde yapar.
11) Allah-u Ekber der ikinci secdeden kalkar. Birinci rekatı kıldığı gibi ikinci rekatı kılar. Ancak ikinci rekata başlarken iftitah duasını okumaz.
12) İkinci rekatta ikinci secdeyi bitirdiği vakit, iki secde arasında oturduğu gibi tahiyyat için oturur. Sağ elinin şahadet parmağı hariç bütün parmaklarını yumar, baş parmağı ve orta parmağını halka yapar dua ederken şahadet parmağıyla işaret edip hareket ettirir, şu teşehhüdü okur: Buhari 6208
التَّحِيَّاتُ ِللهِ، وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّبَاتُ، السَّلاَمُ عَلَى النَّبِيِّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلاَمُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنَّ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ.
Sonra şu duaları da ekler:
اللَّهُمَّ صَل عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ. اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا باَرَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ.
Eğer üç yahut dört rekâtlı namaz kılıyorsa, teşehhütten üçüncü rekâta kalkar ve anlatıldığı gibi namazını tamamlar. Selamdan önce dua eder, dört şeyden: Kabir azabından, Mesih-i Deccalin fitnesinden, hayat ve ölümün fitnesinden, günah işlemekten ve borçlu olmaktan Allah’a sığınır. Bunun duası şöyledir:
اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ القَبْرِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِيحِ الدَّجَّالِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْياَ وَالْمَمَاتِ، اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ
Bundan sonra sağına ve soluna selam verir. Buhari 820
Namaz Vakitleri:
Sabah: Fecr-i sadığın çıkmasından ki bu, ufukta enlemesine kızıllığın çıkmasıdır güneş doğmadan önce aydınlığın tamamen yayılmasına kadar olan vakittir. Ebu Davud 393
Öğle: Zeval vaktinden her şeyin gölgesinin kendi misli olana kadar ki vakittir.
Zeval: Güneşin, göğün tam ortasından batıya doğru meyletme anıdır.
İkindi: Her şeyin gölgesi kendi misli kadar olduğu vakitten, her şeyin gölgesi iki misli olana kadar ki vakittir. Mecbur kalan kimseye ikindiyi kılması için güneş batana kadar vakit uzar.
Akşam: Güneşin batışından ufuktaki kırmızı şafağın kaybolmasına kadar olan vakittir.
Yatsı: Ufuktaki kırmızı şafağın kaybolmasından, gecenin yarısına kadar olan vakittir. Mecbur kalmış kimseye yatsıyı kılması için fecrin çıkmasına kadar vakit uzar.
Abdest: Abdest, namazın sıhhat şartlarından biridir, şekli:
1) Elleri yıkamak.
2) Ağza su alıp çıkarmak, burna su alıp çıkarmak ve yüzü yıkamak.
3) Dirseklere kadar kolları yıkamak.
4) Başın tamamını meshetmek, kulakları meshetmek de bu kısımdandır.
5) Topuklara kadar ayakları yıkamak.
6) Sırayı bozmamak ve birbiri ardına yapmak.
Bedenden istinca yahut yıkayarak necaseti gidermek, niyet etmek ve abdestten önce besmele çekmek. Bunların hepsi vaciptir. Buhari 1800
Namazın Sıhhat Şartları:
1) Müslüman olmak.
2) Akıllı olmak.
3) İyiyi kötüden ayırt edebilmek. Bunun yaş sınırı yedidir.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in:
“Çocuk yedi yaşına erdiğinde namazı emredin! On yaşına geldiğinde namaz kılmazsa dövün!”
Ebu Davud 494
Hadisinin hükmüne göre ifade etmiş olsa gerek. Yoksa yedi yaş buluğ çağı değildir.
4) Abdest veya gusül abdesti alarak hadesi gidermek.
5) Bedenden, elbiseden ve mekândan necaseti gidermek.
6) Avret mahallini örtmek. Erkekler için en az göbekle diz kapağı arasıdır. Kadın için elleri ve yüzü hariç bütün bedenidir.
7) Vaktin girmesi.
8) Kıbleye yönelmek.
9) Niyet etmek.
Namazın Rükünleri:
1) Güç yetirilebildiği vakit ayağa kalkmak. Buhari 1075
2) İftitah tekbiri. Ebu Davud 730
3) Fatiha’yı okumak. Buhari 765
4) Rükû yapmak. Nesei 1053
5) Rükûdan kalkmak ve itidal. Buhari 787
6) Yedi uzuv üzerine secde yapmak. Buhari 805
7) Secdede itidal. Nesei 1052
8) İki secde arasında oturmak. İbni Mace 897
9) Bu rükünlerde mutmain olmak. Nesei 1052
10) Sıraya göre hareket etmek. Nesei 1052
11) Son teşehhüt ve onun için oturmak. İbni Mace 1061
12) Selam vermek. Ebu Davud 618
Kim bu rükünlerden birini unutarak terk ederse, o rüknü yapar. Kim de bilerek terk derse, namazı batıl olmuştur! Nesei 1052
Namazın Vacipleri:
1) İftitah tekbirinin harici bütün tekbirler. İbni Hibban 1803
2) Rükûda üç kere Subhane Rabbiye’l-Azîm demek. Ebu Davud 871
3) Rükûdan kalktığı vakit Semi Allahu Limen Hamideh demek. Buhari 787
4) Rükûdan kalktığı vakit imam ve tek başına kılan kimse için Rabbena Ve Leke’l-Hamd demek. İbni Mace 876
5) İki secde arasında Rabbiğfirli, Rabbiğfirli demek. İbni Mace 897
6) İlk teşehhüt ve onun için oturmak. Ebu Davud 727
Kim vaciplerden bir vacibi kasten terk ederse, namazı batıl olur! Kim de unutarak terk ederse sehiv secdesi yapar. İbni Mace 1209
Sehiv Secdesi:
Namazda selam vermeden önce veya selam verdikten sonra yapılan iki secdedir. Namazda meydana gelen eksiklik, fazlalık veya şüphe için yapılır.
Ebu Said el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyuruyor:
“Biriniz namazında şek eder, üç mü, dört mü ne kadar kıldığını bilmezse, şüpheyi atsın. İyi bildiği rekât üzerine namazını bina etsin. Sonra da selam vermeden önce iki kere secde yapsın. Eğer beş kıldıysa namazını çift yapar, eğer dördüncüyü tamamlayıcı olarak kıldıysa, onlar şeytanın burnunu yere sürtmek olur.”
Ebu Davud 1024
Sehiv Secdesinin Hükmü: Namazdaki noksan, fazla yahut şüphe için yapılması vacip olan müekket sünnettir.
Namazı Bozan Şeyler:
1) Bir şey yemek veya içmek.
2) Konuşmak.
3) Gülmek.
4) İhtiyacın dışında fazla hareket etmek.
5) Yellenmek.
Namaz Kılmanın Şekli:
1) Kişi namaz kılmak istediği vakit, önüne bir sütre koyarak yahut mümkünse bir duvara doğru kıbleye yönelir. Müslim 499/241
2) Elleri elin içi kıbleye doğru omuz hizasına gelecek şekilde kaldırır ve Allah-u Ekber deyip İftitah tekbiri alır. Müslim 390/22, 23
3) Sağ eli göğsüne gelecek şekilde, sol elin bileği üzerine koyar. Buhari 755
4) İftitah duasını okur. Tirmizi 243
5) Taşlanmış şeytandan Allah’a sığınıp, Fatiha’yı okur ve Âmîn diyerek bitirir. Sonra Kur’an’dan kolayına geleni okur. Ebu Davud 775, Buhari 780
6) Allah-u Ekber der rükuya eğilir, ellerini dizleri üzerine koyar ve Subhane Rabbiye’l-Azîm der. Müslim 487/223, Ebu Davud 745
7) Semi Allah-u Limen Hamideh der rükudan kalkar, sonra ayakta iken Rabbena Ve Leke’l-Hamd der. Buhari 787
8) Allah-u Ekber der secdeye eğilir. Yedi uzvu üzerine secde eder. Bunlar: yüz, burun, alın, iki el, iki diz ve ayak uçları. Topuklarını birleştirir. Parmaklarını birbirine birleştirerek ellerini kıbleye yöneltir. Dirseklerini yanlarından uzaklaştırır ve secdede Subhane Rabbiye’l-Ağla der. Ebu Davud 734
9) Tekbir alarak başını kaldırır. Sonra oturup sol ayağını yayar ve onun üzerine oturur. Sağ ayağını parmakları kıbleye gelecek şekilde diker. Ellerini uyluğuna ve dizinin üzerine koyar ve iki secde arasında iki kere Rabbiğfirli der. Ebu Davud 727
10) Allah-u Ekber der, birincisi secdede olduğu gibi ikinci kez secde yapar.
11) Allah-u Ekber der ikinci secdeden kalkar. Birinci rekatı kıldığı gibi ikinci rekatı kılar. Ancak ikinci rekata başlarken iftitah duasını okumaz.
12) İkinci rekatta ikinci secdeyi bitirdiği vakit, iki secde arasında oturduğu gibi tahiyyat için oturur. Sağ elinin şahadet parmağı hariç bütün parmaklarını yumar, baş parmağı ve orta parmağını halka yapar dua ederken şahadet parmağıyla işaret edip hareket ettirir, şu teşehhüdü okur: Buhari 6208
التَّحِيَّاتُ ِللهِ، وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّبَاتُ، السَّلاَمُ عَلَى النَّبِيِّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلاَمُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنَّ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ.
Sonra şu duaları da ekler:
اللَّهُمَّ صَل عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ. اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا باَرَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ.
Eğer üç yahut dört rekâtlı namaz kılıyorsa, teşehhütten üçüncü rekâta kalkar ve anlatıldığı gibi namazını tamamlar. Selamdan önce dua eder, dört şeyden: Kabir azabından, Mesih-i Deccalin fitnesinden, hayat ve ölümün fitnesinden, günah işlemekten ve borçlu olmaktan Allah’a sığınır. Bunun duası şöyledir:
اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ القَبْرِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِيحِ الدَّجَّالِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْياَ وَالْمَمَاتِ، اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ
Bundan sonra sağına ve soluna selam verir. Buhari 820
Namaz Vakitleri:
Sabah: Fecr-i sadığın çıkmasından ki bu, ufukta enlemesine kızıllığın çıkmasıdır güneş doğmadan önce aydınlığın tamamen yayılmasına kadar olan vakittir. Ebu Davud 393
Öğle: Zeval vaktinden her şeyin gölgesinin kendi misli olana kadar ki vakittir.
Zeval: Güneşin, göğün tam ortasından batıya doğru meyletme anıdır.
İkindi: Her şeyin gölgesi kendi misli kadar olduğu vakitten, her şeyin gölgesi iki misli olana kadar ki vakittir. Mecbur kalan kimseye ikindiyi kılması için güneş batana kadar vakit uzar.
Akşam: Güneşin batışından ufuktaki kırmızı şafağın kaybolmasına kadar olan vakittir.
Yatsı: Ufuktaki kırmızı şafağın kaybolmasından, gecenin yarısına kadar olan vakittir. Mecbur kalmış kimseye yatsıyı kılması için fecrin çıkmasına kadar vakit uzar.
Abdest: Abdest, namazın sıhhat şartlarından biridir, şekli:
1) Elleri yıkamak.
2) Ağza su alıp çıkarmak, burna su alıp çıkarmak ve yüzü yıkamak.
3) Dirseklere kadar kolları yıkamak.
4) Başın tamamını meshetmek, kulakları meshetmek de bu kısımdandır.
5) Topuklara kadar ayakları yıkamak.
6) Sırayı bozmamak ve birbiri ardına yapmak.
Bedenden istinca yahut yıkayarak necaseti gidermek, niyet etmek ve abdestten önce besmele çekmek. Bunların hepsi vaciptir. Buhari 1800