Kazakistan, Mangızdağda Kadim Türk Yurdu
Kazakistanın bir kenti olan ve Hazar Denizinin hemen doğu kıyısında bulunan Mangızdağda, Türk Tarihi açısından çok önemli eserler yer almakta. Bu eserlerin arasında; Selçuklu Mezar Taşlarına çok benzeyen mezar taşları, bilinen Türk Benggütaşlarına benzeyen ve üzerlerinde tamgalar yer alan dikili taşlar, Kurganlar, Lahit şeklinde ve aslında benzer örneklerini Koç Mezar Taşları şeklinde gördüğümüz yapılar, basamaklı kayalardan yapılan lahitli kurgan yapılar, Kadim Türk kaya bedizleri, Kule biçimli yapılar, bir taş merdivenle ulaşılan Kaya içine ve altına oyma bir Cami (eski odacıklar) ve duvarlarında hem Arap abecesi ile yazılar hem de bilindik Türk kaya çizim ve ongunları yer almakta. Salur boyu (UÇ) Oğuz tamgasının da yer aldığı bu bölgede neredeyse kadim zamanlardan beridir gelen kültürümüzün tüm eserlerini iç içe görmekteyiz. Kazak Hanlığının son dönemlerinden kaldığını düşündüğüm bu alan için sadece X-XIII yy ile tarihlendirme yapılmakta. Bu tarihler, bazı mezar taşları üzerinde yer alan tarihlere göre verilmekte ve bu tarihler de bölgede Kazak Türk Hanlığının etkin olduğu dönemlere denk gelir. Ama bölge kesinlikle daha kadim bir birikimi ve kültürü de içinde barındırmaktadır. Üstelik kadim Anau (Anav) Kültürünün de bulunduğu yerin hemen içinde ve kuzeyinde yer alan, Hazara kıyı olan, Türk devletlerine de binlerce yıl yurt olan bu yerleşkenin; daha çok önem ve araştırma gerektiren bir bölge olması gerekmektedir.
(Yazılı Tamgalı Türk Benggütaşları yapısında dikilitaşlar)