Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde Sergilenen Antik Takılar
Baş Takıları
Diademler, Taçlar
İlk örneklerini ince altın, gümüş veya çok az da olsa tunç levhadan oval kısa kenarları yuvarlak, ortası rozet motifli olarak görmekteyiz. Repoussé nokta veya zik zak bezemeli olanları da vardır. İ.Ö. 3. binde Alacahöyük ve Troia'da da bulunmuşlardır. İ.Ö. 2. binin ortalarında Kıbrıs'ta yaygındır. (Enkomi mezar buluntuları). Tanrılar ve insanlar için adak, sunu veya otorite göstergesi veya süs takısı anlamında kullanılmışlardır. Özel hayatta, doğumda, sevgi belirtisi olarak, şölenlerde, hastalıkta, ölümde ve cenazede kullanılırdı.
Taç, daha çok geç dönemlerde rütbe ve takı olarak kullanıldı. Plinius'a göre (16,9;21,11) başlangıçta tanrı simgesiydi. Tanrı heykelleri, tapınak, kutsal yer, kurbanlık hayvan ve hatta evler taçlandırılıyordu. Taçların ilk örnekleri zeytin, meşe ve mersin ağacı dal ve yapraklarından daha sonra da metalden yapılmıştır.
Adı:DiademCinsi:AltınGeliş Yeri:MuğlaGeliş Şekli:BilinmiyorBoyutları:Uz:33,1 cm; gen.: 4,1 cm.Ağırlığı:8.63 gr.Dönemi:İ.Ö. 4. yüzyıl
Altın safhadan alınlık biçiminde kesilmiştir. Çevresinde bir sıra stilize yumurta dizisi, onun üzerinde ise kabartma noktalardan meydana gelmiş bir sıra inci dizisi bulunmaktadır. Yumurta dizisinde ara yaprak; inci dizisinde pul yoktur. Alınlığın yüzeyi minik noktalarla oluşturulan çizgilerle bölümlere ayrılan lotus ve palmet çiçekleri ile kaplıdır. Diademde kullanılan teknik repoussédir. Ayrıca önde, orta kısımda, üstten vurularak yapılan ufak noktacıklardan meydana getirilmiş, palmet yapraklarını andırır bezemeler yer almaktadır. Her iki ucunda da birer ip geçki deliği vardır.
Kat. No:10Adı:TaçCinsi:AltınGeliş Yeri:Alacahöyük H MezarıGeliş Şekli:Kazı buluntusu 1937Boyutları:Uz.(açık): 53 cm; gen.: 1,4 cm; saçak uz.: 21 cm.Ağırlığı:40,82 gr.Dönemi:Eski Tunç ÇağıEnsiz, altın safihadan kesilen şeridin iki ucu birleştirilerek dört adet sade düz altın şeridin uçlarıyla birlikte burularak tutturulmuştur. Şeritler saçak olarak kullanılmıştır.
Kat. No:12Adı:TaçCinsi:AltınGeliş Yeri:Alacahöyük MA mezarıGeliş Şekli:Kazı buluntusu 1936Boyutları:Çap: 17 cm; gen.: 2,2 cm.Ağırlığı:25,06 gr. (toplam)Dönemi:Eski Tunç Çağı
Dövülerek yapılmış levhadan kesilen şeridin alt ve üst kenarı nokta kabartmalarla bezelidir, uçlar yuvarlatılmıştır ve ikişer tane deliği vardır. Büyük delikler içten dışa, küçük delikler dıştan içe doğru açılmıştır. Ya büyük delikler birbiri üstüne getirilerek perçinlenmiş ya da kumaşa dikilerek tutturulmuştu.
Kat. No:13Adı:TaçCinsi:AltınGeliş Yeri:Alacahöyük MA mezarıGeliş Şekli:Kazı buluntusu 1936Boyutları:Çap: 19,2 cm; gen.: 5,5 cm.Ağırlığı:125,55 gr.Dönemi:Eski Tunç ÇağıAltın levhadan kesilen enli parça çember şeklinde döndürülerek birleştirilmiştir. İçleri çaprazlamasına bölünmüş ajur dikdörtgenlerin yan yana getirilmesiyle üst üste dört bant oluşturulmuştur. Dikdörtgenlerin köşeleriyle diademin alt ve üst kenarı boydan boya kabartma noktalarla bezelidir. Dövme tekniğiyle yapılmıştır.
Kat. No:14Adı:TaçCinsi:AltınGeliş Yeri:BilinmiyorGeliş Şekli:BilinmiyorBoyutları:Uz.:30,3 cm.Dönemi:İ.Ö. 3. yüzyılGeniş, altın banta ince, altın yapraklar ortaya doğru karşılıklı gelecek şekilde yerleştirilmiştir. Ortadaki Herakles düğümü kabartma olarak yapılmıştır. Yaprakların üzerindeki damarları da kabartmadır. 5 - 1-65 env. no.lu düz altın bant parçası tacın arkasına eklenmiştir.
Kat. No:15Env. No:13508Adı:TaçCinsi:AltınGeliş Yeri:BilinmiyorGeliş Şekli:MüsadereBoyutları:Uz.: 27 cm. (açık)Ağırlığı:6,11 gr.Dönemi:İ.Ö. 1. yüzyılUçları halkalı, ince şerit bant üzerindeki on bir deliğe takılmış üç dilimli yapraklardan oluşturulmuştur. Halkalara takılan altın iple başın arkasından bağlanmış olmalıdır. Yapraklardaki lifler belirgindir. Bir yaprak eksiktir. Ezilme ve kırılmalar vardır.
Kat. No:16Adı:Taç parçaları 8 ad.Cinsi:AltınGeliş Yeri:MilasGeliş Şekli:BilinmiyorBoyutları:Uz.: 4,0-4,5 cm; gen.: 2.0-2,5 cm.Ağırlığı:3.31 gr. toplamDönemi:İ.S. 2. yüzyılHer bir yaprak lotus çiçeği biçiminde altın safihadan kesilmiştir. Lotus çiçekleri üç dilimlidir ve lif çizgileri belirgindir. Yaprakların sap kısımları incedir ve düz altın banta monte edilmek üzere halka haline getirilmişlerdir.
Baş Takıları
Diademler, Taçlar
İlk örneklerini ince altın, gümüş veya çok az da olsa tunç levhadan oval kısa kenarları yuvarlak, ortası rozet motifli olarak görmekteyiz. Repoussé nokta veya zik zak bezemeli olanları da vardır. İ.Ö. 3. binde Alacahöyük ve Troia'da da bulunmuşlardır. İ.Ö. 2. binin ortalarında Kıbrıs'ta yaygındır. (Enkomi mezar buluntuları). Tanrılar ve insanlar için adak, sunu veya otorite göstergesi veya süs takısı anlamında kullanılmışlardır. Özel hayatta, doğumda, sevgi belirtisi olarak, şölenlerde, hastalıkta, ölümde ve cenazede kullanılırdı.
Taç, daha çok geç dönemlerde rütbe ve takı olarak kullanıldı. Plinius'a göre (16,9;21,11) başlangıçta tanrı simgesiydi. Tanrı heykelleri, tapınak, kutsal yer, kurbanlık hayvan ve hatta evler taçlandırılıyordu. Taçların ilk örnekleri zeytin, meşe ve mersin ağacı dal ve yapraklarından daha sonra da metalden yapılmıştır.
Altın safhadan alınlık biçiminde kesilmiştir. Çevresinde bir sıra stilize yumurta dizisi, onun üzerinde ise kabartma noktalardan meydana gelmiş bir sıra inci dizisi bulunmaktadır. Yumurta dizisinde ara yaprak; inci dizisinde pul yoktur. Alınlığın yüzeyi minik noktalarla oluşturulan çizgilerle bölümlere ayrılan lotus ve palmet çiçekleri ile kaplıdır. Diademde kullanılan teknik repoussédir. Ayrıca önde, orta kısımda, üstten vurularak yapılan ufak noktacıklardan meydana getirilmiş, palmet yapraklarını andırır bezemeler yer almaktadır. Her iki ucunda da birer ip geçki deliği vardır.
Dövülerek yapılmış levhadan kesilen şeridin alt ve üst kenarı nokta kabartmalarla bezelidir, uçlar yuvarlatılmıştır ve ikişer tane deliği vardır. Büyük delikler içten dışa, küçük delikler dıştan içe doğru açılmıştır. Ya büyük delikler birbiri üstüne getirilerek perçinlenmiş ya da kumaşa dikilerek tutturulmuştu.
