Gelecek öngörüleriyle ünlenen fizikçi Michio Kaku'nun önümüzdeki yıllar için tahminleri neler?
KAYNAK,GETTY IMAGES
Fotoğraf altı yazısı,
Ünlü fizikçi kuantum bilgisayarlara rağmen insanlığın bazı sorunlarının çözülmeyeceğini söylüyor
Haber bilgisi
- Yazan,Alejandro Millán Valencia
- Unvan,BBC Dünya Servisi
- 27 Mart 2024
77 yaşındaki Kaku, teorik fizik alanında isim yaptıktan sonra başarılı bir bilim iletişimcisi olarak ünlendi.
New York Şehir Üniversitesi'nde teorik fizik profesörlüğü yapan Kaku’nun 11. kitabı Quantum Supremacy (Kuantum Üstünlüğü) geçen yıl yayımlandı.
Kaku kuantum çağında üretilen teknoloji ve bilgisayarların, hastalıkların tedavisinden kitlelerin beslenmesine kadar insanlığın en büyük sorunlarına radikal çözümler getireceğini düşünüyor.
BBC, Kaku’ya geleceğe dair öngörülerini sordu.
KAYNAK,GETTY IMAGES
Fotoğraf altı yazısı,
“Doğa Ana birler ve sıfırlarla düşünmez. Bu dijital bir zihindir. Doğa Ana’nınkiyse kuantum zihnidir”
- Kitaplarınızda insanların üç beyni olduğunu söylüyorsunuz. Bunu biraz açıklayabilir misiniz?
Beynin arka kısmı sürüngen beynidir: Şekil tanıma, üç boyutlu bir ortamda nerede olduğunuzu anlama gibi görevleri yerine getirir.
Evrimimiz boyunca beyin öne doğru gelişmeye devam etmiştir.
Onun önünde, beynimizin orta tarafında maymun beyni diye tarif edebileceğimiz limbik beyin bulunur. Bu kısım da sosyal hiyerarşileri kavramak için kullanılır.
Bir de beynin ön tarafındaki prefrontal korteks vardır. Burası bir zaman makinasıdır. Geleceği görür. Sürekli olarak geleceğin simülasyonlarını yapar.
- Geleceği öngörme konusunda hepimiz aynı yeteneklere mi sahibiz?
Birinin yalnızca bilgi sahibi olduğu için akıllı olduğu sanılır fakat zekanın özünde bu yoktur. Zekanın özü geleceği görmektir ve beynin prefrontal korteksinin ana görevi budur. Hayaller kurdurur, olmadık senaryoların simülasyonlarını yaptırır.
KAYNAK,GETTY IMAGES
Fotoğraf altı yazısı,
Bilim iletişimi alanında çok başarılı olan Kaku’nun kitapları en çok satanlar listesinin zirvesinde
- Önümüzdeki 100 yılda en büyük buluşlarımızın neler olacağını düşünüyorsunuz?
Küçük olandan kastım insan beyni ve genetik. Büyük olsan ise Büyük Patlama Teorisi ve şimdi evrene uygulamakta olduğumuz kuantum teorisi.
Bir sonraki büyük sıçrama bu ikisini birleştirebileceğimiz zaman ortaya çıkacak: Kuantum teorisini kullanarak genetik ve insan beynini anlayabildiğimizde.
Kuantum bilgisayarları da burada devreye giriyor. Doğa Ana bir tür kuantum bilgisayarıdır.
Bizim bilgisayarlarımız birler ve sıfırlarla işlem yapıyor. Bu dijital bir zihin.
Ama bu Doğa Ana’nın dili değil. Doğa Ana’nınki kuantum zihni. Atomları, elektronları ve fotonları anlayabilen bir zihin. Bu evrenin de dilidir. Gelecekteki sıçrayış da burada olacak.
- Bu sadece fizik alanında mı önemli yoksa tıp gibi diğer alanları da etkileyecek mi?
Pek çok ilaç da kazara bulundu.
Fakat kuantum teorisiyle moleküllerin nasıl işe yarayabileceğini görselleştirebilir, ona göre ilaçlar geliştirebilirsiniz.
Peki bu kuantum bilgisayarlar kimyagerleri işsiz mi bırakacak? Hayır, geleceğin kimyagerleri kimyasal reaksiyonların nasıl gerçekleştiğini anlamak için kuantum teorisini kullanacak. Geleceğin biyologları DNA’yı anlamak için kuantum teorisini kullanacak.
- Kanserin olmadığı, ölümsüz olacağımız bir dünya mümkün mü?
Günümüzde ABD’de kan testiyle kanser teşhisi yapılabiliyor. Bu tip testler daha da yaygınlaşacak.
Tümör kelimesi kullanımdan kalkacak. Aynısı kanser için de geçerli.
KAYNAK,GETTY IMAGES
Fotoğraf altı yazısı,
Kuantum çağı bizi kanserin nihai tedavisine yaklaştırabilir
- İnternetin de devrinin kapanacağını, doğrudan beyinlerimizin birbirine bağlanacağını söylüyorsunuz…
- Pek çok bilim insanı yapay zekanın tehlikelerine karşı uyarılar yapıyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Günümüzde insanlığı bekleyen üç tehlike var: Nükleer savaş tehdidi, biyolojik silah tehdidi ve küresel ısınma.
Bunlara dördüncü olarak yapay zeka eklenebilir. Fakat yapay zekadan kaynaklanan iki farklı tehdit var ve ikisi birbirinden epey farklı.
Bunlardan biri daha kısa vadeli: İnsan yüzünü ve bedenini tanıyabilen insansız hava araçları yanlışlıkla insanları hedef almaya başlayabilir. Birer otomatik ölüm makinasına dönüşebilirler.
Uçabilen, gözlem yapabilen, insan formunu tanıyıp öldürebilen cihazlar düşünün. Bu bir kaza sonucu da gerçekleşebilir, bir ulusun bilinçli girişimleri sonucu da.
Bu kısa vadeli tehditten çok daha büyüğü ise uzun vadede var. Bu, yapay zekanın insan zekasına yaklaşmaya başladığı noktada ortaya çıkacak.
Daha oraya gelmemize çok var ama bir gün elbet robotlarımız fare kadar da olsa zekaya kavuşacak. Daha sonra tavşan kadar, ardından köpek veya kedi kadar ve bir noktada da maymun kadar zeki olacaklar.
O gün geldiğinde tehlikeli olma ihtimalleri var. Çünkü maymunlar, bir maymun ile bir insan arasındaki farkı anlayabiliyor.
Belki de 100 yıl içinde insandan ayırt edilemeyen robotlar olacağını düşünüyorum. Fakat o robotların kendi zihinleri olmaması ve bize karşı gelmemeleri için önlem almamız gerek. Örneğin birini öldürmek istediklerinde beyinlerini kapatacak bir çip yerleştirmek gibi.
Ama daha oraya gelmemize epey bir süre var. Önümüzdeki daha acil tehlike, hedef ayırt etmeksizin insanları öldürebilecek insansız hava araçları.
KAYNAK,GETTY IMAGES
Fotoğraf altı yazısı,
IBM ve Google gibi şirketlerin yanı sıra Çin gibi ülkeler de kuantum bilgisayarlar geliştirdi
- Kuantum bilgisayarlar geleceğimizi nasıl şekillendirecek?
Yaşlanmayı çözebiliriz fakat insanlar arası ilişkiler hiçbir zaman kuantum bilgisayarlar tarafından çözülemeyecek.
İnsanların birbirleriyle ilişkileri, sosyal etkileşimleri o kadar karmaşık ki, insanları bir araya getirip sürekli savaşmak yerine barış içinde yaşatmak için başka bir yol bulmamız lazım.
- Peki kuantum çağının çözemeyeceği sorunlar var mı?
Fakat kuantum bilgisayarların öngörülebilir gelecekte yapamayacağı bir şey savaş ve kıskançlık gibi insanlığın zayıflıklarını çözmek.
Evrim bize savaşma, elimizdeki şeyleri koruma yeteneği verdi.
Evrim bize pek çok özellik verdi. Bunlardan bazıları insanlığın faydasına olan özellikler, bazıları değil.
Evriminse umurunda değil. Evrim yalnızca hayatta kalabilen insanlar yaratmak ister. Hayatta kalmak için diğer insanları öldürmeniz gerekiyorsa öyle olsun. Bu yüzden insanların mükemmel olmayan pek çok yanı vardır.