Karya Uygarlığı

Karya veya Karia güneybatı 'da ana hatlarıyla günümüzdeki güneyi, ili kuzey kısımları ve içerideki bölgeye denk gelen coğrafyanın eski çağlardaki ismi. Bölgenin oluşumu kavimlerinin Anadolu'nun kıyılarında koloniler kurmaya başlamalarından öncesine dayanmaktadır ve bir uygarlık düzeyi yaratmış olan 'nun bir yerli halkı olduğu konusunda tarihçiler arasındaki mutabakat genişlemektedir.


Karyalılar





'a göre, Karyalıların ismi efsanevi kurucu kralları Kar'dan türemiştir. Dilbilim araştırmaları Karya dilinin, komşu ve ve daha kuzeydeki dilleri gibi, ardılı dilinden türemiş yerli bir Anadolu dili olduğunun kanıtlarını ortaya koymuştur. Bizzat Karyalıların Anadolu'nun yerlileri olduğu inancını taşıdıkları yine Herodot tarafından belirtilmektedir.
, 'nda, sonradan bir kenti haline gelen 'in ( ; ) zamanında bir Karya kenti olduğunu belirtmektedir.
Bizzat Karyalıların, Anadolu'nun daha eski bir halkı ( öncesi) olan ile henüz tabiatı tam olarak belirginleştirilememiş bir ilişkileri olduğuna dair işaretler bulunmaktadır. Karyalıların yayıldıkları ilk yüzyıllarında hakimiyetleri altına girmiş bir yerli halk olduğu düşünülen ve Yunanistan'ın en eski sakinleri olan ardılı olabilecek Lelegler hakkında , Karyalıların ve Leleglerin aralarında birbirlerini ayırd edemeyecek ölçüde karışmış olduklarını yazmaktadır. Buna göre eski Yunanlıların yayılmasıyla Karyalılar ve Lelegler bir arada Anadolu'ya çekilmişlerdir. Yine de, Leleglerin en azından bir kısmının uzun süre özgün bir kimlik taşıdıkları, Mausolus'un Halikarnas'ı başkent edindikten sonra çevredeki isimleri bilinen 8 Leleg yerleşiminin nüfusunu yeni başkentinde iskan etmiş olmasından anlaşılmaktadır. Ayrıca Karya ülkesi içinde, sınırlarında yer alan ( ) şehrinin halkı, adası ile ilişkili olması muhtemel özgün bir etnik kimliği Karya tarihi boyunca korumuştur.
Karya sözcüğü, Luvi dilinde "uç ülke, sarp ülke" anlamına gelen "karuwa" sözcüğünün 'ya geçmiş şeklidir.
Karyalılar, Homeros, Herodot ve Strabo'nun yanı sıra, 'ta ve yazıtlarında da anılmaktadır. Bu dönemde özellikle paralı askerlik yaptıkları anlaşılmaktadır. Karya veya Karyalılar metinlerinde Karkiya, Karsa, ve eski dilinde Kurka olarak anılmaktadır.




Karya tarihi





Karya 'e kadar bağımsızlığını muhafaza etti ve özellikle başlangıçta denizcilikle uğraştılar. Kıyılarda eski Yunan kolonilerinin kurulmaya başlamasından sonra da, iç bölgelerde Karya hakimiyeti ve kültürü devam etti.
sonrasında Karya 'nun Karka haline gelmiştir. Yerli hanedanın ve Pers satrapının yaşadığı en önemli şehri ( ) olmuş, diğer önemli yerleşimleri arasında ( ), Latmus 'sı (günümüzde üzerindeki köyü), 'u ( ), ( ), ve ( ) yer almıştır. Bir Karya ocağı olarak kurulmuş da, Karya bölgesinin 'de tarafından fethedilmesinden sonraki dönem sonrasında, önemini dönemine kadar sürdürmüş bir antik çağ merkezi haline gelmiştir.
Tarihi kayıtların özellikle Pers işgalinden ve Perslerle eski Yunanlılar arasındaki savaşların sürdüğü dönemde zenginleşmesi nedeniyle Karya tarihinin daha iyi bilinen dönemi MÖ 6. yüzyıl sonrasıdır. Bu dönemde ilki 'da ( ) hüküm sürmüş, ikincisi ise ( ) merkezli kurulduktan sonra Karya'nın bu en avantajlı liman kentine sonradan taşınmış iki hanedan öne çıktı. 'da ( ) üçüncü bir hanedanın hüküm sürmüş olabileceğine dair ihtimaller öne sürülmektedir.
Karyalılar arasında 'na (MÖ 480) katılmış Artemisia I, Pers yönetimi altında askeri komutanlık yapmış Hecatomnus (MÖ 380 öncesi), sırasıyla Karya ülkesini yönetmiş oğulları ile ünlü Mausolus (MÖ 377-353), Idrieus (MÖ 351-344) ve Pixodarus (MÖ 340-334) ve kızları II. Artemisia (MÖ 352-350) ve Ada (MÖ 344-340 ve 'in Karya'ya geldiği 334 sonrası) sayılabilir.
döneminde ismini duyurmuş bir Karyalı da MS 'dan itibaren birkaç olimpiyatta şampiyonluk elde eden boksör Melankomas olmuştur.
Ticari niteliği en yüksek meyvesi cinsinin beşiği ve merkezi Karya bölgesinde olduğundan, bu "düz incir"in (common fig) ismi, bugün halk arasında "Aydın inciri" denildiği gibi, botanik bilimine " " şeklinde geçmiştir.

Cevap: Karya Uygarlığı

Güzel paylaşım
Eline sağlık ustam