Lahit (Lahd)
Tahta, tas (mermer), kuriun ya da pismis topraktan yapilan, içine ölünün yerlestirildigi özel sanduka.
önceleri yakilan ölülerin küllerinin saklandigi lahit'ler, sonradan birer mezar olarak kullanildi. Lahitlerin birer oda veya küçük ev biçiminde yapilmasi, ölülerin öbür dünyada yasayacaklari inancindan gelir. Misir'da bulunan lahitler, ölü evi türünün ilk örnekleri olarak bilinir.
Lykia lahitleri de, ölü evi biçiminde yapilan lahitlerin en eski örnekleri arasinda yer alir. Bu lahitlerin, kubbe biçimi kapaklari, ev cephesini andiran yanlarinda kapi ve pencere bosluklari vardir. Bu tür lahitler Lykia'da M.Ö. VI. yy.dan imparatorluk devrine kadar gelir. Sayda'dan (Eski Sidon) getirilerek Istanbul Arkeoloji müzesine konan Lykia lahti bu türdendir. Ikinci türden lahitler hareon tipindedir. Bu türün en açik örnegi Helenistik çag eserlerinden Istanbul Arkeoloji müzesindeki, aglayan kadinlar lahtidir.
Kline lahitleri, daha çok ölünün odasindaki yemek masasi veya yatagi durumundadir. Etruria'da bulunan bir türe girer. Genellikle nis içinde duran bu lahitlerin iç taraflari süslüdür. IV.-III. yy. lahitleri yemek sofrasini andirir. Kline türünden olan lahitler Frigya ve Paphlagonia'da görülür. Zengin boyali klineler daha çok Lydia'da bulunur.
Imparator Adrianus devrinden kalma kabartmali anitsal lahitler vardir. Bunlarin çogunda yalniz görünen cephe, kabartmalarla donatilmistir. Asya tipi lahitlerin kapaklari birer yatagi andirir. Üzerinde kari koca tasvirleri görülür. Bu tasvirlerde erkek, elini karisinin omuzuna koymus durumdadir. Baska bir lahit türü de Girlandli lahitler'de, ortaya çikar. Bu tür lahitlerin M.S. I. yy.da Anadolu'da gelistigi, sonradan Misir, Suriye, Yunanistan ve Roma'ya yayildigi ileri sürülür. Bu lahitlerin en gelismis örnekleri, köselerinde bukranion (öküz kafasi) tarafindan tasinan girlandlarla süslü olanlaridir. Bu biçimin sunaklardan alinarak lahitlere uygulandigi sanilir.
Girlandli lahitler önceleri natüralist bir üslûpta yapilirdi. Sonralari bu süslemeler, belli ve degismez nitelik kazanarak, uslûplasti. Bunlarin da kaynagi Anadolu'dur; bu lahitlerin bellibasli özellikleri semardan biçimli kapaklarinda görülür. Kisa yanlarinda üçgen birer alinlik vardir. Alinliklarinda genellikle medusa basi ve rozas (gül bezek, yildiz bezek) tasvirleri yer alir.
Tahta, tas (mermer), kuriun ya da pismis topraktan yapilan, içine ölünün yerlestirildigi özel sanduka.
önceleri yakilan ölülerin küllerinin saklandigi lahit'ler, sonradan birer mezar olarak kullanildi. Lahitlerin birer oda veya küçük ev biçiminde yapilmasi, ölülerin öbür dünyada yasayacaklari inancindan gelir. Misir'da bulunan lahitler, ölü evi türünün ilk örnekleri olarak bilinir.
Lykia lahitleri de, ölü evi biçiminde yapilan lahitlerin en eski örnekleri arasinda yer alir. Bu lahitlerin, kubbe biçimi kapaklari, ev cephesini andiran yanlarinda kapi ve pencere bosluklari vardir. Bu tür lahitler Lykia'da M.Ö. VI. yy.dan imparatorluk devrine kadar gelir. Sayda'dan (Eski Sidon) getirilerek Istanbul Arkeoloji müzesine konan Lykia lahti bu türdendir. Ikinci türden lahitler hareon tipindedir. Bu türün en açik örnegi Helenistik çag eserlerinden Istanbul Arkeoloji müzesindeki, aglayan kadinlar lahtidir.
Kline lahitleri, daha çok ölünün odasindaki yemek masasi veya yatagi durumundadir. Etruria'da bulunan bir türe girer. Genellikle nis içinde duran bu lahitlerin iç taraflari süslüdür. IV.-III. yy. lahitleri yemek sofrasini andirir. Kline türünden olan lahitler Frigya ve Paphlagonia'da görülür. Zengin boyali klineler daha çok Lydia'da bulunur.
Imparator Adrianus devrinden kalma kabartmali anitsal lahitler vardir. Bunlarin çogunda yalniz görünen cephe, kabartmalarla donatilmistir. Asya tipi lahitlerin kapaklari birer yatagi andirir. Üzerinde kari koca tasvirleri görülür. Bu tasvirlerde erkek, elini karisinin omuzuna koymus durumdadir. Baska bir lahit türü de Girlandli lahitler'de, ortaya çikar. Bu tür lahitlerin M.S. I. yy.da Anadolu'da gelistigi, sonradan Misir, Suriye, Yunanistan ve Roma'ya yayildigi ileri sürülür. Bu lahitlerin en gelismis örnekleri, köselerinde bukranion (öküz kafasi) tarafindan tasinan girlandlarla süslü olanlaridir. Bu biçimin sunaklardan alinarak lahitlere uygulandigi sanilir.
Girlandli lahitler önceleri natüralist bir üslûpta yapilirdi. Sonralari bu süslemeler, belli ve degismez nitelik kazanarak, uslûplasti. Bunlarin da kaynagi Anadolu'dur; bu lahitlerin bellibasli özellikleri semardan biçimli kapaklarinda görülür. Kisa yanlarinda üçgen birer alinlik vardir. Alinliklarinda genellikle medusa basi ve rozas (gül bezek, yildiz bezek) tasvirleri yer alir.
