Nümismatik aleminin en çetrefilli konusuna girmiş bulunmaktasınız.
Bu konuda iki klan bulunmaktadır :
1- Parayı temizleyenler
2- Parayı temizlemeyenler
İkinci gruba dahil olan ben gene de size bir kaç yol söyleyeyim.
1- Çil para KESİNLİKLE temizlenmez. Çil olmayan para da temizlenerek çil olmaz. Teknik olarak mümkün değil.
2- Bütün madenler için özel olarak yapılmış, kimyasal temizleyiciler vardır. Yurtdışında, koleksiyon malzemesi satan yerlerde bulunur. Türkiye'de satan var mı bilmiyorum.
3- Madenine göre bir kaç ip ucu vereyim.
Altın : yumuşak bir metal olduğu için, çok dikkatli davranmak lazım. Çil ise temizlemeye çalışmayın, kullandığınız kumaş ne kadar yumuşak olursa olsun, iz bırakır. Çil olmayanlar içinse şunu uygulayabilirsiniz : bir cezveye su koyup, kaynatın. Kaynadıktan sonra suyu ateşten alın ve içine 1-2 çay kaşığı karbonat atın. Karbonat köpürüdükten sonra altın parayı içine bırakın. 20-30 saniye bekleyin ve dikkatlice alın. Soğuk suyun altında parmağınızla oğuşturarak durulayın.
Gümüş: özel temizleyiciler dışındakileri kullanmayın. Doğal rengi yok oluyor. Limon suyu deneyin ve ne olduğunugörün. Gümüşün doğal patinasını geri kazanması imkansızlaşıyor.
Bakır: para madenleri içinde en belalısıdır. Dış ortamdan çabuk etiklenir ve çok kolay okside olur. Limon, zac yağı ve benzeri temizleyicileri kullanmayın. Bunların bakırın doğal rengini hemen bozar, suni, yarı mat bir görünüm kazanır. Bence koleksiyon değeri sıfırdır. Çil bakır para kesinlikle özel kapama içinde saklanmalıdır. Şimdi diyebilirsiniz ki, o para bana gelene kadar kaç kişinin elinden geçmiştir. Doğru çok el değiştirmiştir, ama üzerinde her hangi bir pas izi veya parmak izi yoksa (insan teri iz bırakabiliyor) size ulaştığında çil ise, hala bir şansı var demektir.
Pirinç : kolay okside olur. Bakır ile aynı şekilde davranmak lazım.
Nikel : çok dayanıklıdır. Sıcak su altında pamağınızla temizleyebilirsiniz. Ama bir kez paslanma, çürüme emareleri göstermeye başlamışsa hiç şansı yok.
Tekrar hatırlatıyorum, bence para temizlenmemeli. İlla temizleyeceğim diyorsanız , deneme yapmadan, asıl temizlemek istediğiniz parayı kesinlikle işin içine sokmayın. Bu tür temizlik hatalarından geri dönüş yoktur.
Peki paraları ve bir sabunu elimize alıp parayı köpürte köpürte yıkayıp durularsak ne olur. tabi daha sonra kurulamak lazım. Ben böyle temizledim.
Para temizleme işini iki ayrı kategoride değerlendirebiliriz :
1- Kimyasal temizlik : özel para temizleme kimyasalları, limon, zac yağı gibi sıvılarla, derinlemesine yapılan temizlikler.
2- Karbonatlı su, sıcak su, sabunlu su gibi yüzeysel temizlikler.
Her durumda dikkat etmeniz gereken şey, yıkarken veya kurularken bez kullanmamanız. Bez ne kadar yumuşak olursa olsun para üzerinde iz bırakıyor. Kurulamayı, bezi sürtmeden sadece paranın üstüne basarak yapın.
Bu kadar hasas olmak gerekir mi derseniz, iyi bir koleksiyonla sıradan bir koleksiyon arasındaki farklardan birisi de budur derim.
Alıntı: banknotai.com
Aşırı paslanmış paraları nasıl temizlemeliyiz?
Yapmanız gereken öncelikle 9, 12, veya 18 volt’luk bir Adaptördür. Yüksek amperli daha iyi olacaktır. Daha sonra ihtiyacınız olacak olanlar paslanmaz çelikten bir kaşık, cam bardak, biraz tur ve başlamak için hazırsınız demektir. Cam bardağa soğuk su koyunuz ve çay kaşığı kadar tuzu ekleyip iyice karıştırınız. Daha iyi verim elde edebilmek için suya birkaç damla limon suyu ilave edebilirsiniz. Şimdi adaptörün hangi ucunun (-), hangi ucunun da (+) kutuplu olduğunu bulmak gerekir. (-) kutuplu uç madeni paraya, (+) kutuplu uç ise kaşığa bağlanması gerekir.
Eğer kutupları tayin edemediyseniz telaşlanmayın, çok kolay. Adaptörü fişe takın ve herhangi bir ucu paraya ve diğerini de kaşığa bağlayın. Eğer para bir müddet sonra köpürmeye başlarsa doğru bağlantı yaptınız demektir. Para ile adaptörün (-) uçlu kutbun direkt temas ettiğinden emin olun.
Paranın üzerini biraz kazıyarak teması sağlayabilirsiniz. Bir müddet sonra bardağın içinde bir toz bulutu oluşacak. Elektrik enerjisi madeni paradan geçerken paranın yüzeyinde metal olmayan partikülleri ayırıyor. Genelde bu temizleme işlemi ortalama 5 dakika kadar sürer. Bu işlem sonunda çok fazla çamur ve köpük birikir. İşlem sonrasında parayı musluk suyu altında yıkayınız ve aynı zamanda diş macunu ilede fırçalayarak temizlerseniz daha etkili olacaktır. Ben genelde parmaklarımı kullanıyorum ama siyahlıkların elimden çıkması biraz zor oluyor.
Bu konuda iki klan bulunmaktadır :
1- Parayı temizleyenler
2- Parayı temizlemeyenler
İkinci gruba dahil olan ben gene de size bir kaç yol söyleyeyim.
1- Çil para KESİNLİKLE temizlenmez. Çil olmayan para da temizlenerek çil olmaz. Teknik olarak mümkün değil.
2- Bütün madenler için özel olarak yapılmış, kimyasal temizleyiciler vardır. Yurtdışında, koleksiyon malzemesi satan yerlerde bulunur. Türkiye'de satan var mı bilmiyorum.
3- Madenine göre bir kaç ip ucu vereyim.
Altın : yumuşak bir metal olduğu için, çok dikkatli davranmak lazım. Çil ise temizlemeye çalışmayın, kullandığınız kumaş ne kadar yumuşak olursa olsun, iz bırakır. Çil olmayanlar içinse şunu uygulayabilirsiniz : bir cezveye su koyup, kaynatın. Kaynadıktan sonra suyu ateşten alın ve içine 1-2 çay kaşığı karbonat atın. Karbonat köpürüdükten sonra altın parayı içine bırakın. 20-30 saniye bekleyin ve dikkatlice alın. Soğuk suyun altında parmağınızla oğuşturarak durulayın.
Gümüş: özel temizleyiciler dışındakileri kullanmayın. Doğal rengi yok oluyor. Limon suyu deneyin ve ne olduğunugörün. Gümüşün doğal patinasını geri kazanması imkansızlaşıyor.
Bakır: para madenleri içinde en belalısıdır. Dış ortamdan çabuk etiklenir ve çok kolay okside olur. Limon, zac yağı ve benzeri temizleyicileri kullanmayın. Bunların bakırın doğal rengini hemen bozar, suni, yarı mat bir görünüm kazanır. Bence koleksiyon değeri sıfırdır. Çil bakır para kesinlikle özel kapama içinde saklanmalıdır. Şimdi diyebilirsiniz ki, o para bana gelene kadar kaç kişinin elinden geçmiştir. Doğru çok el değiştirmiştir, ama üzerinde her hangi bir pas izi veya parmak izi yoksa (insan teri iz bırakabiliyor) size ulaştığında çil ise, hala bir şansı var demektir.
Pirinç : kolay okside olur. Bakır ile aynı şekilde davranmak lazım.
Nikel : çok dayanıklıdır. Sıcak su altında pamağınızla temizleyebilirsiniz. Ama bir kez paslanma, çürüme emareleri göstermeye başlamışsa hiç şansı yok.
Tekrar hatırlatıyorum, bence para temizlenmemeli. İlla temizleyeceğim diyorsanız , deneme yapmadan, asıl temizlemek istediğiniz parayı kesinlikle işin içine sokmayın. Bu tür temizlik hatalarından geri dönüş yoktur.
Peki paraları ve bir sabunu elimize alıp parayı köpürte köpürte yıkayıp durularsak ne olur. tabi daha sonra kurulamak lazım. Ben böyle temizledim.
Para temizleme işini iki ayrı kategoride değerlendirebiliriz :
1- Kimyasal temizlik : özel para temizleme kimyasalları, limon, zac yağı gibi sıvılarla, derinlemesine yapılan temizlikler.
2- Karbonatlı su, sıcak su, sabunlu su gibi yüzeysel temizlikler.
Her durumda dikkat etmeniz gereken şey, yıkarken veya kurularken bez kullanmamanız. Bez ne kadar yumuşak olursa olsun para üzerinde iz bırakıyor. Kurulamayı, bezi sürtmeden sadece paranın üstüne basarak yapın.
Bu kadar hasas olmak gerekir mi derseniz, iyi bir koleksiyonla sıradan bir koleksiyon arasındaki farklardan birisi de budur derim.
Alıntı: banknotai.com
Aşırı paslanmış paraları nasıl temizlemeliyiz?
Yapmanız gereken öncelikle 9, 12, veya 18 volt’luk bir Adaptördür. Yüksek amperli daha iyi olacaktır. Daha sonra ihtiyacınız olacak olanlar paslanmaz çelikten bir kaşık, cam bardak, biraz tur ve başlamak için hazırsınız demektir. Cam bardağa soğuk su koyunuz ve çay kaşığı kadar tuzu ekleyip iyice karıştırınız. Daha iyi verim elde edebilmek için suya birkaç damla limon suyu ilave edebilirsiniz. Şimdi adaptörün hangi ucunun (-), hangi ucunun da (+) kutuplu olduğunu bulmak gerekir. (-) kutuplu uç madeni paraya, (+) kutuplu uç ise kaşığa bağlanması gerekir.
Eğer kutupları tayin edemediyseniz telaşlanmayın, çok kolay. Adaptörü fişe takın ve herhangi bir ucu paraya ve diğerini de kaşığa bağlayın. Eğer para bir müddet sonra köpürmeye başlarsa doğru bağlantı yaptınız demektir. Para ile adaptörün (-) uçlu kutbun direkt temas ettiğinden emin olun.
Paranın üzerini biraz kazıyarak teması sağlayabilirsiniz. Bir müddet sonra bardağın içinde bir toz bulutu oluşacak. Elektrik enerjisi madeni paradan geçerken paranın yüzeyinde metal olmayan partikülleri ayırıyor. Genelde bu temizleme işlemi ortalama 5 dakika kadar sürer. Bu işlem sonunda çok fazla çamur ve köpük birikir. İşlem sonrasında parayı musluk suyu altında yıkayınız ve aynı zamanda diş macunu ilede fırçalayarak temizlerseniz daha etkili olacaktır. Ben genelde parmaklarımı kullanıyorum ama siyahlıkların elimden çıkması biraz zor oluyor.
