NEBEVİ DERT
Düşünüyorum da; İnsanlık tarihinin gelmiş-geçmiş en dertli insanı Hz. Muhammeddir dersem acaba abartılı bir ifade de bulunmuş olur muyum?
Sanki tüm dertlerden bir pay Onun nasibine düşmüştü. Hayatı bir dertler mecmuası, gam yumağıydı. Zaten Onun için makbul insan, dert sahibi olan insandı. Dertsiz, gamsız, duyarsız insan hayatın anlam ve amacından kopmuştur. Evet, davası olanın, kuşkusuz derdi de olacaktır.
Ancak söz konusu Hz. Muhammed (Sav) olunca Onun derdi daha bir farklı ve derin
Kendisine risalet tevdi edilmeden önce bile, Mekke toplumunun derdi başka, Onun ki başka idi.
Kabile savaşlarının yorgun düşürdüğü kanlı ve kirli Mekkede Onun iç dünyasında fırtınalar kopuyor, ruhu daralıyordu. İçini dökecek, derdini yanacak kimse de yoktu. Mekke sıkıyordu.
Çareyi Hiraya gitmekte buldu. Artık Hira dert ortağıydı. İçini Hiraya dökecekti Ruh Hirada demlenecekti Devran Hirada değişecek, derman orada bulunacaktı
Gerçekten Onu Hira yollarına düşüren dert neydi? Neyin peşindeydi? Acaba Onun ki dertlerden kaçış mıydı, yoksa bir arayış mıydı? Hira yollarını aşındırmanın sebebi ne olabilirdi?
Avcılık mı? Çobanlık mı? Dağcılık mı? Ya da piknik yapmak için mi? Tatil olsun diye mi? Sırf spor olsun gayesi ile mi yollara düşüyordu?
İnsanlarla değil de, dağlar ve taşlarla neyi paylaşıyordu? Ferhat gibi bir aşk macerasına mı tutulmuştu? Dağları delip Şirine mi ulaşacaktı? Yoksa Onun ki kişisel bir hobi miydi?
Hayır hayır!.. Hiçbiri!.. Onda olan muzdarip bir vicdanın anlam arayışıydı. Yani özetle öze dönüş hareketiydi.
Hiraya çıktı ama oraya kapanmadı. Yüzü Mekke ye dönüktü, gözlerini oradan ayırmıyordu. Kirlenen Mekke, kuşatılan Kâbe nasıl kurtarılacaktı? Özgürlük Evi özgürlüğe muhtaçtı Güvenlik Evinin güvenliği yoktu Kıyam Evinin kıymeti bilinmiyordu
Diri diri toprağa gömülen kız çocuklarının çığlığı yüreğini yakıyordu
Kan davalarından bitap düşmüş bu toplum nasıl dirilecekti? İnsanlık değerlerini ters yüz eden bu kokuşmuş kitle hangi adrese yönelecekti? Belirsizlik, başıboşluk insanların düştüğü bataklığı derinleştiriyordu.
İşte bu fotoğraf üzerinden kafa yoruyordu Vicdanı sızlıyordu
O engin tefekkür ikliminde bir ışık, bir işaret, bir imkân arıyordu. Bireysel bir teselli ve teskin peşinde değildi. Yüreğindeki sancı toplumsaldı. İnsanlığın düştüğü seviye vicdanını zorluyordu. Zihin durulması, ruhun sükûnu, yüreğin inşirahı için yol arıyordu.
İşte böyle bir ahvalde İlahi Kudret bu mükedder yüreğe müdahale ediyordu. Bu dertli insanın neyi dava edinmesi gerektiğine karar veriyordu:
Oku.
Beklenen, aranan; ses, ışık, işaret tamamdı.
Artık O Hirada bir saat bile durmayacak, bir daha da oraya uğramayacaktı
Tevhid meşalesi ile Mekke zulmünün ve zulmetinin üstüne yürüyecekti. Örtünüp-bürünmek yoktu. Tereddüt, telaş ve tasa yoktu Gelen inzal inzarı gerektiriyordu.
Bu saatten sonra kendisine ait bir hayatı yoktu. Yaşamını insanlığın felahına adadı. Onların hidayeti için çırpındı. Yeryüzünün ıslahı ve imarı için didindi
Ateşe yürüyenlerin ellerinden tutup çeken müşfik bir eldi.
Tüm derdi bir kişinin daha iman etmesine vesile olmaktı Öyle ki, en azılı hasmı Ebu Cehli bile, hidayeti için duasına dâhil etmekte tereddüt etmemişti.
Amcası Ebu Talibin iman etmesi için az mı çırpındı? Ebu Talip imandan yoksun can verirken, Onun da üzüntüden neredeyse canı gidiyordu.
O kendisini taşlayan taş yüreklilere sadece acıyordu ve onların zürriyetinden hidayet üzere nesiller umuyordu.
Tek derdi vardı; o da insanlığın hidayet bulmasıydı.
Hüzün ve ızdırap içinde Mekkeye dönerken, Cebrail devreye giriyor:
- Yüce Allah kavminin senin hakkındaki sözlerini işitmiştir. Seni korumaya yanaşmadıklarını da bilmiştir. Ve sana, şu dağlar meleğini göndermiştir. Kavmin hakkında ne dilersen, Ona emredebilirsin dedi. Bunun üzerine dağlar meleği Ona seslenip selam verdi ve sonra:
-Ey Muhammed! Cibrilin dediği doğrudur, emrine hazırım. Eğer şu iki yalçın dağın, onların üzerine çökerek birbirine kavuşup onları ezmesini istersen, emret dedi.
Peygamberimiz büyük bir sabır ve merhametle şöyle cevap verdi:
-Hayır, ben bunu istemem. Ben Allahın onların soyundan, Ona hiçbir şeyi ortak koşmayan, yalnız Allaha ibadet eden bir nesil çıkarmasını diliyorum. (Buhari)
Dağlar meleğinin dileği başka, Muhammedin derdi başkaydı. Yeter ki bir kişi daha iman etsin. daha fazla çileye katlanmaya hazırdı... Hemen şimdi olmasa bile, mümkündür ki, bunlardan hidayet bulanlar olabilecekti.
Allah bu sevgili kulunun yüce derdini bildiği için önce Addasın, sonra da cinlerin Müslüman olması ile yüreğini ferahlatıyordu.
Müşrikler Onun davetini reddettikçe Onun hüznü büyüyor. İnsanların tepki ve tekzibi Onu derinden sarsıyordu.
Kuran-ı Kerim Onun iç dünyasındaki ızdırabın boyutlarını nazarlarımıza sunuyor:
Onlar, mümin olmayacaklar diye neredeyse kendine kahredeceksin (öyle mi?) (Şuara-3)
Bu dertle aynı kapıyı onlarca defa aşındırıyordu. Yılgınlık yok. Yorgunluk yok. Yes yok. Kendini tüketircesine asılıyordu. Cehalet ve şirk içinde kaybolan her bir kişiden kendini sorumlu tutuyordu
Yüce Allah teselli veriyor, tebliğin gerçekleşmesini, sonucundan daha önemli olduğunu hatırlatıyordu:
Sana düşen sadece tebliğdir. (Nahl-35)
Fakat O, bu ulvi amaç için habire çırpınıyordu.
Hayberde herkes hasretle zaferi ve Hayber ganimetlerini beklerken Onun önceliği farklıydı. Hz. Aliye sancağı teslim ederken ona şu uyarıda bulunuyordu:
-Allaha yemin ederim ki, Allahın senin vasıtanla bir tek kişiye hidayet verip doğru yola iletmesi, senin için kırmızı develere sahip olmaktan daha hayırlıdır. (Buhari)
Evet, Hayberi fethetmekten daha büyük bir kazanım Herkes Hayber derken, O hidayet diyordu. Hayberlere sahip olmaktan daha büyük bir ticaret.
Gün oldu, bir Yahudi çocuğun, evine giderek hasta yatağında ziyaret etti, onun Müslüman olmasını umuyordu, nitekim öylede oldu.
Huneyn savaşı sonrası Hevazinlilerden elde ettiği o devasa ganimet mallarını ve esirleri taksim ederken, Onun hedefinde yine insanların hidayeti vardı.
İhsan, kerem ve sevgi ile insanların kalbini İslama ısındırmaya çalışıyordu. Birçokları daha fazla pay beklentileri ile gözleri kamaşırken, O yeni muhataplarına Müellefe-i Kuluba öncelik veriyordu. İslamdan etkilenmeyen kalp, kılıçtan çekinmeyen kafa, rahatlıkla cömertlikle fethedilebilirdi. Bunun içinde her şeyi elden çıkarmaya hazırdı.
Onun derdi, davası ne saltanat, ne de servetti. Tek amacı sabah-akşam Rabbini tesbih etmek ve insanları tevhide davet etmekti.
O, bu dertle iliklerine kadar ürperirken bir kişiyi daha İslamın nurlu halkasına katmaktan başka düşüncesi yoktu. Onun öncelikli yöntemi müşrikleri kılıçla temizlemek değil, vahiyle tezkiye etmekti.
Allahın hoşnutluğunu bu eylemde buluyordu. Bu sebeple her türlü bedeli ödemeye hazırdı.
Acaba bu sorumluluğu yüklenen o yüce yüreğin donanımı neydi?
İnsanlığın kurtuluşu için tüm benliğini ortaya koyan Hz. Resul (sav) sadakat ve istikametten ödün vermiyordu.
Hicret öncesi Mekkede müstekbirler tarafından Darun-Nedvede Hz. Muhammedle ilgili gizli bir oturum gerçekleştirildi. Çıkan karar şuydu: Her kabileden eli silah tutan bir genç görevlendirilip bir suikast timi oluşturulacaktı. Bu tim gizli bir operasyonla Hz. Peygamberi ortadan kaldıracaktı. Haşimoğulları tüm kabilelerden hesap soramayacakları için olay fail-i meçhul kalacaktı. Allah (cc) Resulünü bu tuzaktan haberdar kıldı ve korudu. O gece Resulullah (sav) yatağına Hz. Aliyi yatırdı. Ona birde isim listesi sundu. Yarın yanımda bulunan emanetleri sahipleri olan bu listedeki isimlere ulaştıracaksın, dedi.
Acaba bu listede geçen isimler kimlerdi?
Darun-Nedvede Onun ölüm fermanını imzalayan isimlerden de emanetini Ona bırakanlar vardı. Şimdi onlar Onu ortadan kaldırmanın hesabını yaparken, Onun derdi başkaydı. Onların emanetini sağ-salim kendilerine nasıl ulaştırabilirim, diye düşünüyordu. O an için derdi buydu. Verilen ders şuydu, katillerimiz bile emanetlerini bize bırakabilmeli, bizde de emanet ve sadakat zedelenmemeliydi.
Yıllar sonra Muhammedül-Emin Hudeybiyede aynı eminliğini sonuçları aleyhine de olsa ahde sadakat göstererek sürdürüyordu. Antlaşma maddelerine göre Mekkeden bir Müslüman Medineye Müslümanlara sığınacak olsa iade edilecekti.
Hz. Peygamber (sav) ile Suheyl antlaşma yazmakla meşgul oldukları sırada Suheylin oğlu Ebu Cendel tutuklandığı yerden canını kurtararak, zincirleri ile birlikte gelip Müslümanlara sığındı. Kureyş temsilcisi Suheyl:
-Ey Muhammed, o sana gelmeden önce seninle benim aramda antlaşma sağlandı. Dedi. Resulullah (sav):
-Ey Müslümanlar, beni dinimden vazgeçirmek için, müşriklere mi bırakıyorsunuz?
Peygamber karşısında tepki veremeyen Müslümanlar öfke dolu bakışlarla kendilerini ölü gibi hissediyorlardı. Hz. Peygamber (sav):
-Ey Ebu Cendel, sabret ki Allah, sen ve diğer güçsüzler için kurtuluş yolu gösterecektir. Biz bu kavimle bir ahitleşme yaptık. Onlara karşı ihanette bulunamayız, dedi. Ebu Cendel Kureyşli müşriklere teslim edildi.
Ashab Ebu Cendelin hayatını ve özgürlüğünü düşünüyordu. Resulullah (sav)ın derdi başka idi: Ahde sadakat Velev ki bu sadakat bir müminin hayatına mal olsa bile Ümmetine bu mesajı veriyordu. Hayatınız pahasına da olsa söze ihanet etmek yok
O (sav)nun belini büken, saçını ağırtan istikamet ayeti değil miydi?
Emrolduğun üzere dosdoğru ol işte Resulullah ı ihtiyarlatan ayet
Bu çizgisini sonuna kadar sürdürürken şu dünya hayatında başka neyi dert edinmişti? Sade bir yaşam, mütevazı bir duruş
Dünya metasına gözlerini dikmedi, fakru zarureti dert edinmedi Gözlerini ufukta öteler ötesine kilitlemişti. Günlerce evinde ocak tütmemesine rağmen halinden memnundu. Arpa ekmeğine doymadan dünyadan göçtü ama gözü arkada kalmadı
Çevre baskısına boyun eğmedi Hane-i saadetlerindeki eşlerinin ısrarlı taleplerine karşı duruşunu bozmadı, yaşamını değiştirmedi.
Beni Kureyza ve Beni Nadir Yahudilerinden elde edilen ganimet malları dağıtıldığında Peygamber (sav)in hanımları onun etrafında oturarak:
- Ya Resulullah Kisranın ve Kayserin hanımları takılar, süslü elbiseler, cariyeler ve hizmetçilere sahip Bizde gördüğün gibi fakirlik ve darlık içindeyiz, dediler. Efendimizden mal zenginliği talebinde bulunmaları ve kendilerine Kral ve büyüklerin hanımlarına muamele ettikleri gibi muamele beklemeleri sebebiyle O (sav)nu üzdüler. Efendimiz zevcelerinin bu isteklerinden rahatsız olmuştu. Bir süre onlardan ayrı kaldı, Mescide kapandı. Herkes tedirgindi. Acaba Resulullah (sav) eşlerini boşadı mı? Hanımların derdi başka, Onun ki başkaydı. İnen ayetler konuyu netleştiriyordu:
Ey Peygamber, eşlerine söyle: Eğer dünya hayatını ve onun süslü-çekiciliğini istiyorsanız, gelin sizi yararlandırayım ve güzel tarzda sizi salıvereyim. Eğer siz Allahı, Resulünü ve Ahiret yurdunu istiyorsanız artık hiç şüphesiz Allah, içinizden güzellikte bulunanlar için büyük bir ecir hazırlamıştır. (Ahzab- 28-29)
Evet, ilahi karar netti Ya Peygamberin derdine, disiplinine bağlı kalınacaktı ya da evlilik bağları kopacaktı Bu öyle bir dert ki, bunun için yuvayı dağıtmak bile gerekebilirdi
Resulullah (sav)in yakın dostu Hz. Ömer (ra) Onun sıkıntılı hayatını gördükçe kendince hafifletmek istiyordu
Bir defasında Hz. Peygamberin yanına girdi. Resulullah (sav) bir hasır üzerine uzanmış yatıyordu. Hasır vücudunda iz bırakmıştı. Hz. Ömer bunu görünce:
- Ya Resulullah daha yumuşak bir yatak yaptırsaydın, dediğinde Efendimiz (sav):
- Dünyadan bana ne! Ben bu dünyada bir yaz günü yola çıkıp ta bir ağaç gölgesinde bir müddet istirahat edip sonra çekip giden bir yolcu gibiyim, buyurdu. (Tirmizi)
Dünyada garip bir yolcu gibi olma bilinci ile yaşayan Resulullahın dünyalık ne gibi dertleri olabilirdi?
O dünyanın içindeydi ama hiç dünya için olmadı Hep Allah içindi Bu anlamda bir hesabı beklentisi yoktu
Dünyada rahat yoktur mesajını müminlerin hafızasına nakşediyordu Dünyayı, bu kadar dert etmeye değmezdi Süfli dertleri değil ulvi dertleri öneriyordu Seküler olanı değil müteal olanı önceliyordu Aşkın bir dünyanın aşkını işliyordu
Yaşadığı dünya hayatının son anlarında sıkıntılı görünüyordu. Çok geçmedi hatırlamıştı, evde altı veya yedi dinar kadar paraları bulunuyordu. Ölüm döşeğindeki Resulullah, Hz. Aişeye hemen bu dinarları Medinenin fakirlerine dağıtmasını emretti. Bir ara daldı. Hastalık telaşı içinde ki Hz. Aişe bunları infak etmeyi unuttu. Hz. Peygamber (sav) gözlerini açınca sordu; Hz. Aişe:
- Vallahi senin hastalığın beni meşgul etti. Peygamber dinarları isteyip avucuna aldı:
- Allahın Resulü Muhammed, bunları fakirlere infak etmeden Rabbine kavuşacağını sanmıyorum, buyurdu. Kendi elleri ile fakirlere ulaştırdı ve sonra:
İşte şimdi rahatladım, buyurdu ve daldı gitti. (İbn-i Sad)
Bu dinarlar Onun için yüktü O verme derdindeydi Biz biriktirme Dinar ve dirhemin bozucu gücüne hep dikkat çekiyordu
Kızı Fatıma nasır tutmuş elleri ile hizmetçi ve yardım talebinde bulununca, Fatımasına alabildiğine düşkün olan Resulullah, Onun isteğine hayır diyor, Ashab-ı Suffenin ihtiyaçlarını öncelediğini bildiriyordu
O an derdi Ashab-ı Suffe idi Zaten ümmetini öylesine dert edinmiş idi ki, diğer tüm dertlerini unutmuştu adeta
Onun ümmetine olan düşkünlüğüdür ki; onu her gece uykusunun en tatlı yerinde yatağından kaldırır, sabaha kadar ümmeti için yüreğinin derinliklerinden kopup gelen dualarla Rabbine yakarmaya sevk ederdi. Bir gün ellerini kaldırmış:
- Allahım, ümmetimi koru, ümmetime acı! Diye ağlayarak dua ederken, Yüce Allah, Cebraile buyurdu ki:
- Ey Cebrail! Gerçi Rabbin her şeyi bilir, ama sen git, Muhammede niçin ağladığını sor, Cebrail geldiğinde Peygamberimiz ona ümmeti için ağladığını söyledi. Cebrail, Allahın huzuruna dönüp, durumu anlattı. Yüce Allah buyurdu ki:
- Ey Cebrail Muhammede git ve şunu söyle: Biz seni ümmetin hakkında hoşnut edeceğiz ve asla üzmeyeceğiz. (Müslim)
Biz Onu ihmal etsek de, O bizden vazgeçmiyor O sadece kendi cennetini düşünmüyor. O bize olabildiğine düşkün, peki ya biz Ona ne kadar düşkünüz? Onun derdi derdimiz mi? Onun yolu yolumuz mu? Muhammedi dert yüreklerimizi dağlıyor mu?
Onun diğer bir derdi; ibadet hassasiyeti
Geceleri ayakları şişinceye kadar kendini Rabbine verdiğini görüyoruz. Kendine neden bu kadar eziyet ediyorsun, denildiğinde cevabı:
Şükreden bir kul olmayayım mı?
Onun derdi daha çok secde, daha yoğun dua, daha fazla zikirdi Allah ile beraber olmanın yolu böyle açılıyordu İşte bu dertle kıyama duruyor, secdeye kilitleniyordu Yeter ki, Rabbim bana gücenmesin!
O hep dünyanın telaş ve tasasından sıyrılıp tefekkür iklimine taşınmak istiyordu
Bir gece Hz. Aişe (ra) ile beraberken, gecenin ilerlemiş bir saatinde yataktan ayrıldı. Hz. Aişe uzaktan onu takip etmeye başladı. Acaba nereye gidecekti? Yoksa eşlerinden başka birinin yanına mı geçecekti?
Ama bakıyoruz ki, Efendimizin vardığı adres; Cennetül Baki kabristanı Uzun uzun mezardaki dostlarını ziyaret etti, ölümü tefekkür etti Gündüz hayatın yoğunluğundan fırsat bulamadığı gecenin sessizliğinde ölümle temas kurmaya çıkmıştı
Hz. Aişe (ra) mahçup:
- Ben neyin peşindeyim, O neyin derdinde?
Onun son bir derdi vardı ki hiç aklından çıkmıyordu Yüce Allah Onu risaletle taçlandırmışken, O şehid olma derdindeydi Hâlbuki peygamberlik şehidlikten üstün bir mertebeydi Buna rağmen net ifadelerle bu arzusunu dile getiriyordu:
- Muhammedin canı kudret elinde olan Allaha yemin olsun ki; ben Allah yolunda savaşıp öldürülmeyi, sonra yine savaşıp öldürülmeyi, sonra yine savaşıp öldürülmeyi çok arzu ederim. (Müslim)
Hülasa Onun derdi; tevhiddi Özgürlüktü Adaletti Kulluktu İzzetti Ümmetti Ahiretti Şehadetti
Şimdi sormak lazım; dertlerimizle Efendimizin dertleri benzeşiyor mu? Aynı tasa ve kaygılarla Onun ile buluşma zeminimiz bulunuyor mu?
Dertsizliğin, gayesizliğin, duyarsızlığın yaşam felsefesine dönüştüğü bir çağda bize dertli insanlar lazım
İnsanın değeri neyi dert edindiğinden anlaşılır
Dertsizlik derdi çağın en büyük tehdidi
Bizi dertsiz bırakma Allahım!
İslamı dert edinenlerden kıl bizi! Amin...
Ramazan Kayan
Düşünüyorum da; İnsanlık tarihinin gelmiş-geçmiş en dertli insanı Hz. Muhammeddir dersem acaba abartılı bir ifade de bulunmuş olur muyum?
Sanki tüm dertlerden bir pay Onun nasibine düşmüştü. Hayatı bir dertler mecmuası, gam yumağıydı. Zaten Onun için makbul insan, dert sahibi olan insandı. Dertsiz, gamsız, duyarsız insan hayatın anlam ve amacından kopmuştur. Evet, davası olanın, kuşkusuz derdi de olacaktır.
Ancak söz konusu Hz. Muhammed (Sav) olunca Onun derdi daha bir farklı ve derin
Kendisine risalet tevdi edilmeden önce bile, Mekke toplumunun derdi başka, Onun ki başka idi.
Kabile savaşlarının yorgun düşürdüğü kanlı ve kirli Mekkede Onun iç dünyasında fırtınalar kopuyor, ruhu daralıyordu. İçini dökecek, derdini yanacak kimse de yoktu. Mekke sıkıyordu.
Çareyi Hiraya gitmekte buldu. Artık Hira dert ortağıydı. İçini Hiraya dökecekti Ruh Hirada demlenecekti Devran Hirada değişecek, derman orada bulunacaktı
Gerçekten Onu Hira yollarına düşüren dert neydi? Neyin peşindeydi? Acaba Onun ki dertlerden kaçış mıydı, yoksa bir arayış mıydı? Hira yollarını aşındırmanın sebebi ne olabilirdi?
Avcılık mı? Çobanlık mı? Dağcılık mı? Ya da piknik yapmak için mi? Tatil olsun diye mi? Sırf spor olsun gayesi ile mi yollara düşüyordu?
İnsanlarla değil de, dağlar ve taşlarla neyi paylaşıyordu? Ferhat gibi bir aşk macerasına mı tutulmuştu? Dağları delip Şirine mi ulaşacaktı? Yoksa Onun ki kişisel bir hobi miydi?
Hayır hayır!.. Hiçbiri!.. Onda olan muzdarip bir vicdanın anlam arayışıydı. Yani özetle öze dönüş hareketiydi.
Hiraya çıktı ama oraya kapanmadı. Yüzü Mekke ye dönüktü, gözlerini oradan ayırmıyordu. Kirlenen Mekke, kuşatılan Kâbe nasıl kurtarılacaktı? Özgürlük Evi özgürlüğe muhtaçtı Güvenlik Evinin güvenliği yoktu Kıyam Evinin kıymeti bilinmiyordu
Diri diri toprağa gömülen kız çocuklarının çığlığı yüreğini yakıyordu
Kan davalarından bitap düşmüş bu toplum nasıl dirilecekti? İnsanlık değerlerini ters yüz eden bu kokuşmuş kitle hangi adrese yönelecekti? Belirsizlik, başıboşluk insanların düştüğü bataklığı derinleştiriyordu.
İşte bu fotoğraf üzerinden kafa yoruyordu Vicdanı sızlıyordu
O engin tefekkür ikliminde bir ışık, bir işaret, bir imkân arıyordu. Bireysel bir teselli ve teskin peşinde değildi. Yüreğindeki sancı toplumsaldı. İnsanlığın düştüğü seviye vicdanını zorluyordu. Zihin durulması, ruhun sükûnu, yüreğin inşirahı için yol arıyordu.
İşte böyle bir ahvalde İlahi Kudret bu mükedder yüreğe müdahale ediyordu. Bu dertli insanın neyi dava edinmesi gerektiğine karar veriyordu:
Oku.
Beklenen, aranan; ses, ışık, işaret tamamdı.
Artık O Hirada bir saat bile durmayacak, bir daha da oraya uğramayacaktı
Tevhid meşalesi ile Mekke zulmünün ve zulmetinin üstüne yürüyecekti. Örtünüp-bürünmek yoktu. Tereddüt, telaş ve tasa yoktu Gelen inzal inzarı gerektiriyordu.
Bu saatten sonra kendisine ait bir hayatı yoktu. Yaşamını insanlığın felahına adadı. Onların hidayeti için çırpındı. Yeryüzünün ıslahı ve imarı için didindi
Ateşe yürüyenlerin ellerinden tutup çeken müşfik bir eldi.
Tüm derdi bir kişinin daha iman etmesine vesile olmaktı Öyle ki, en azılı hasmı Ebu Cehli bile, hidayeti için duasına dâhil etmekte tereddüt etmemişti.
Amcası Ebu Talibin iman etmesi için az mı çırpındı? Ebu Talip imandan yoksun can verirken, Onun da üzüntüden neredeyse canı gidiyordu.
O kendisini taşlayan taş yüreklilere sadece acıyordu ve onların zürriyetinden hidayet üzere nesiller umuyordu.
Tek derdi vardı; o da insanlığın hidayet bulmasıydı.
Hüzün ve ızdırap içinde Mekkeye dönerken, Cebrail devreye giriyor:
- Yüce Allah kavminin senin hakkındaki sözlerini işitmiştir. Seni korumaya yanaşmadıklarını da bilmiştir. Ve sana, şu dağlar meleğini göndermiştir. Kavmin hakkında ne dilersen, Ona emredebilirsin dedi. Bunun üzerine dağlar meleği Ona seslenip selam verdi ve sonra:
-Ey Muhammed! Cibrilin dediği doğrudur, emrine hazırım. Eğer şu iki yalçın dağın, onların üzerine çökerek birbirine kavuşup onları ezmesini istersen, emret dedi.
Peygamberimiz büyük bir sabır ve merhametle şöyle cevap verdi:
-Hayır, ben bunu istemem. Ben Allahın onların soyundan, Ona hiçbir şeyi ortak koşmayan, yalnız Allaha ibadet eden bir nesil çıkarmasını diliyorum. (Buhari)
Dağlar meleğinin dileği başka, Muhammedin derdi başkaydı. Yeter ki bir kişi daha iman etsin. daha fazla çileye katlanmaya hazırdı... Hemen şimdi olmasa bile, mümkündür ki, bunlardan hidayet bulanlar olabilecekti.
Allah bu sevgili kulunun yüce derdini bildiği için önce Addasın, sonra da cinlerin Müslüman olması ile yüreğini ferahlatıyordu.
Müşrikler Onun davetini reddettikçe Onun hüznü büyüyor. İnsanların tepki ve tekzibi Onu derinden sarsıyordu.
Kuran-ı Kerim Onun iç dünyasındaki ızdırabın boyutlarını nazarlarımıza sunuyor:
Onlar, mümin olmayacaklar diye neredeyse kendine kahredeceksin (öyle mi?) (Şuara-3)
Bu dertle aynı kapıyı onlarca defa aşındırıyordu. Yılgınlık yok. Yorgunluk yok. Yes yok. Kendini tüketircesine asılıyordu. Cehalet ve şirk içinde kaybolan her bir kişiden kendini sorumlu tutuyordu
Yüce Allah teselli veriyor, tebliğin gerçekleşmesini, sonucundan daha önemli olduğunu hatırlatıyordu:
Sana düşen sadece tebliğdir. (Nahl-35)
Fakat O, bu ulvi amaç için habire çırpınıyordu.
Hayberde herkes hasretle zaferi ve Hayber ganimetlerini beklerken Onun önceliği farklıydı. Hz. Aliye sancağı teslim ederken ona şu uyarıda bulunuyordu:
-Allaha yemin ederim ki, Allahın senin vasıtanla bir tek kişiye hidayet verip doğru yola iletmesi, senin için kırmızı develere sahip olmaktan daha hayırlıdır. (Buhari)
Evet, Hayberi fethetmekten daha büyük bir kazanım Herkes Hayber derken, O hidayet diyordu. Hayberlere sahip olmaktan daha büyük bir ticaret.
Gün oldu, bir Yahudi çocuğun, evine giderek hasta yatağında ziyaret etti, onun Müslüman olmasını umuyordu, nitekim öylede oldu.
Huneyn savaşı sonrası Hevazinlilerden elde ettiği o devasa ganimet mallarını ve esirleri taksim ederken, Onun hedefinde yine insanların hidayeti vardı.
İhsan, kerem ve sevgi ile insanların kalbini İslama ısındırmaya çalışıyordu. Birçokları daha fazla pay beklentileri ile gözleri kamaşırken, O yeni muhataplarına Müellefe-i Kuluba öncelik veriyordu. İslamdan etkilenmeyen kalp, kılıçtan çekinmeyen kafa, rahatlıkla cömertlikle fethedilebilirdi. Bunun içinde her şeyi elden çıkarmaya hazırdı.
Onun derdi, davası ne saltanat, ne de servetti. Tek amacı sabah-akşam Rabbini tesbih etmek ve insanları tevhide davet etmekti.
O, bu dertle iliklerine kadar ürperirken bir kişiyi daha İslamın nurlu halkasına katmaktan başka düşüncesi yoktu. Onun öncelikli yöntemi müşrikleri kılıçla temizlemek değil, vahiyle tezkiye etmekti.
Allahın hoşnutluğunu bu eylemde buluyordu. Bu sebeple her türlü bedeli ödemeye hazırdı.
Acaba bu sorumluluğu yüklenen o yüce yüreğin donanımı neydi?
İnsanlığın kurtuluşu için tüm benliğini ortaya koyan Hz. Resul (sav) sadakat ve istikametten ödün vermiyordu.
Hicret öncesi Mekkede müstekbirler tarafından Darun-Nedvede Hz. Muhammedle ilgili gizli bir oturum gerçekleştirildi. Çıkan karar şuydu: Her kabileden eli silah tutan bir genç görevlendirilip bir suikast timi oluşturulacaktı. Bu tim gizli bir operasyonla Hz. Peygamberi ortadan kaldıracaktı. Haşimoğulları tüm kabilelerden hesap soramayacakları için olay fail-i meçhul kalacaktı. Allah (cc) Resulünü bu tuzaktan haberdar kıldı ve korudu. O gece Resulullah (sav) yatağına Hz. Aliyi yatırdı. Ona birde isim listesi sundu. Yarın yanımda bulunan emanetleri sahipleri olan bu listedeki isimlere ulaştıracaksın, dedi.
Acaba bu listede geçen isimler kimlerdi?
Darun-Nedvede Onun ölüm fermanını imzalayan isimlerden de emanetini Ona bırakanlar vardı. Şimdi onlar Onu ortadan kaldırmanın hesabını yaparken, Onun derdi başkaydı. Onların emanetini sağ-salim kendilerine nasıl ulaştırabilirim, diye düşünüyordu. O an için derdi buydu. Verilen ders şuydu, katillerimiz bile emanetlerini bize bırakabilmeli, bizde de emanet ve sadakat zedelenmemeliydi.
Yıllar sonra Muhammedül-Emin Hudeybiyede aynı eminliğini sonuçları aleyhine de olsa ahde sadakat göstererek sürdürüyordu. Antlaşma maddelerine göre Mekkeden bir Müslüman Medineye Müslümanlara sığınacak olsa iade edilecekti.
Hz. Peygamber (sav) ile Suheyl antlaşma yazmakla meşgul oldukları sırada Suheylin oğlu Ebu Cendel tutuklandığı yerden canını kurtararak, zincirleri ile birlikte gelip Müslümanlara sığındı. Kureyş temsilcisi Suheyl:
-Ey Muhammed, o sana gelmeden önce seninle benim aramda antlaşma sağlandı. Dedi. Resulullah (sav):
-Ey Müslümanlar, beni dinimden vazgeçirmek için, müşriklere mi bırakıyorsunuz?
Peygamber karşısında tepki veremeyen Müslümanlar öfke dolu bakışlarla kendilerini ölü gibi hissediyorlardı. Hz. Peygamber (sav):
-Ey Ebu Cendel, sabret ki Allah, sen ve diğer güçsüzler için kurtuluş yolu gösterecektir. Biz bu kavimle bir ahitleşme yaptık. Onlara karşı ihanette bulunamayız, dedi. Ebu Cendel Kureyşli müşriklere teslim edildi.
Ashab Ebu Cendelin hayatını ve özgürlüğünü düşünüyordu. Resulullah (sav)ın derdi başka idi: Ahde sadakat Velev ki bu sadakat bir müminin hayatına mal olsa bile Ümmetine bu mesajı veriyordu. Hayatınız pahasına da olsa söze ihanet etmek yok
O (sav)nun belini büken, saçını ağırtan istikamet ayeti değil miydi?
Emrolduğun üzere dosdoğru ol işte Resulullah ı ihtiyarlatan ayet
Bu çizgisini sonuna kadar sürdürürken şu dünya hayatında başka neyi dert edinmişti? Sade bir yaşam, mütevazı bir duruş
Dünya metasına gözlerini dikmedi, fakru zarureti dert edinmedi Gözlerini ufukta öteler ötesine kilitlemişti. Günlerce evinde ocak tütmemesine rağmen halinden memnundu. Arpa ekmeğine doymadan dünyadan göçtü ama gözü arkada kalmadı
Çevre baskısına boyun eğmedi Hane-i saadetlerindeki eşlerinin ısrarlı taleplerine karşı duruşunu bozmadı, yaşamını değiştirmedi.
Beni Kureyza ve Beni Nadir Yahudilerinden elde edilen ganimet malları dağıtıldığında Peygamber (sav)in hanımları onun etrafında oturarak:
- Ya Resulullah Kisranın ve Kayserin hanımları takılar, süslü elbiseler, cariyeler ve hizmetçilere sahip Bizde gördüğün gibi fakirlik ve darlık içindeyiz, dediler. Efendimizden mal zenginliği talebinde bulunmaları ve kendilerine Kral ve büyüklerin hanımlarına muamele ettikleri gibi muamele beklemeleri sebebiyle O (sav)nu üzdüler. Efendimiz zevcelerinin bu isteklerinden rahatsız olmuştu. Bir süre onlardan ayrı kaldı, Mescide kapandı. Herkes tedirgindi. Acaba Resulullah (sav) eşlerini boşadı mı? Hanımların derdi başka, Onun ki başkaydı. İnen ayetler konuyu netleştiriyordu:
Ey Peygamber, eşlerine söyle: Eğer dünya hayatını ve onun süslü-çekiciliğini istiyorsanız, gelin sizi yararlandırayım ve güzel tarzda sizi salıvereyim. Eğer siz Allahı, Resulünü ve Ahiret yurdunu istiyorsanız artık hiç şüphesiz Allah, içinizden güzellikte bulunanlar için büyük bir ecir hazırlamıştır. (Ahzab- 28-29)
Evet, ilahi karar netti Ya Peygamberin derdine, disiplinine bağlı kalınacaktı ya da evlilik bağları kopacaktı Bu öyle bir dert ki, bunun için yuvayı dağıtmak bile gerekebilirdi
Resulullah (sav)in yakın dostu Hz. Ömer (ra) Onun sıkıntılı hayatını gördükçe kendince hafifletmek istiyordu
Bir defasında Hz. Peygamberin yanına girdi. Resulullah (sav) bir hasır üzerine uzanmış yatıyordu. Hasır vücudunda iz bırakmıştı. Hz. Ömer bunu görünce:
- Ya Resulullah daha yumuşak bir yatak yaptırsaydın, dediğinde Efendimiz (sav):
- Dünyadan bana ne! Ben bu dünyada bir yaz günü yola çıkıp ta bir ağaç gölgesinde bir müddet istirahat edip sonra çekip giden bir yolcu gibiyim, buyurdu. (Tirmizi)
Dünyada garip bir yolcu gibi olma bilinci ile yaşayan Resulullahın dünyalık ne gibi dertleri olabilirdi?
O dünyanın içindeydi ama hiç dünya için olmadı Hep Allah içindi Bu anlamda bir hesabı beklentisi yoktu
Dünyada rahat yoktur mesajını müminlerin hafızasına nakşediyordu Dünyayı, bu kadar dert etmeye değmezdi Süfli dertleri değil ulvi dertleri öneriyordu Seküler olanı değil müteal olanı önceliyordu Aşkın bir dünyanın aşkını işliyordu
Yaşadığı dünya hayatının son anlarında sıkıntılı görünüyordu. Çok geçmedi hatırlamıştı, evde altı veya yedi dinar kadar paraları bulunuyordu. Ölüm döşeğindeki Resulullah, Hz. Aişeye hemen bu dinarları Medinenin fakirlerine dağıtmasını emretti. Bir ara daldı. Hastalık telaşı içinde ki Hz. Aişe bunları infak etmeyi unuttu. Hz. Peygamber (sav) gözlerini açınca sordu; Hz. Aişe:
- Vallahi senin hastalığın beni meşgul etti. Peygamber dinarları isteyip avucuna aldı:
- Allahın Resulü Muhammed, bunları fakirlere infak etmeden Rabbine kavuşacağını sanmıyorum, buyurdu. Kendi elleri ile fakirlere ulaştırdı ve sonra:
İşte şimdi rahatladım, buyurdu ve daldı gitti. (İbn-i Sad)
Bu dinarlar Onun için yüktü O verme derdindeydi Biz biriktirme Dinar ve dirhemin bozucu gücüne hep dikkat çekiyordu
Kızı Fatıma nasır tutmuş elleri ile hizmetçi ve yardım talebinde bulununca, Fatımasına alabildiğine düşkün olan Resulullah, Onun isteğine hayır diyor, Ashab-ı Suffenin ihtiyaçlarını öncelediğini bildiriyordu
O an derdi Ashab-ı Suffe idi Zaten ümmetini öylesine dert edinmiş idi ki, diğer tüm dertlerini unutmuştu adeta
Onun ümmetine olan düşkünlüğüdür ki; onu her gece uykusunun en tatlı yerinde yatağından kaldırır, sabaha kadar ümmeti için yüreğinin derinliklerinden kopup gelen dualarla Rabbine yakarmaya sevk ederdi. Bir gün ellerini kaldırmış:
- Allahım, ümmetimi koru, ümmetime acı! Diye ağlayarak dua ederken, Yüce Allah, Cebraile buyurdu ki:
- Ey Cebrail! Gerçi Rabbin her şeyi bilir, ama sen git, Muhammede niçin ağladığını sor, Cebrail geldiğinde Peygamberimiz ona ümmeti için ağladığını söyledi. Cebrail, Allahın huzuruna dönüp, durumu anlattı. Yüce Allah buyurdu ki:
- Ey Cebrail Muhammede git ve şunu söyle: Biz seni ümmetin hakkında hoşnut edeceğiz ve asla üzmeyeceğiz. (Müslim)
Biz Onu ihmal etsek de, O bizden vazgeçmiyor O sadece kendi cennetini düşünmüyor. O bize olabildiğine düşkün, peki ya biz Ona ne kadar düşkünüz? Onun derdi derdimiz mi? Onun yolu yolumuz mu? Muhammedi dert yüreklerimizi dağlıyor mu?
Onun diğer bir derdi; ibadet hassasiyeti
Geceleri ayakları şişinceye kadar kendini Rabbine verdiğini görüyoruz. Kendine neden bu kadar eziyet ediyorsun, denildiğinde cevabı:
Şükreden bir kul olmayayım mı?
Onun derdi daha çok secde, daha yoğun dua, daha fazla zikirdi Allah ile beraber olmanın yolu böyle açılıyordu İşte bu dertle kıyama duruyor, secdeye kilitleniyordu Yeter ki, Rabbim bana gücenmesin!
O hep dünyanın telaş ve tasasından sıyrılıp tefekkür iklimine taşınmak istiyordu
Bir gece Hz. Aişe (ra) ile beraberken, gecenin ilerlemiş bir saatinde yataktan ayrıldı. Hz. Aişe uzaktan onu takip etmeye başladı. Acaba nereye gidecekti? Yoksa eşlerinden başka birinin yanına mı geçecekti?
Ama bakıyoruz ki, Efendimizin vardığı adres; Cennetül Baki kabristanı Uzun uzun mezardaki dostlarını ziyaret etti, ölümü tefekkür etti Gündüz hayatın yoğunluğundan fırsat bulamadığı gecenin sessizliğinde ölümle temas kurmaya çıkmıştı
Hz. Aişe (ra) mahçup:
- Ben neyin peşindeyim, O neyin derdinde?
Onun son bir derdi vardı ki hiç aklından çıkmıyordu Yüce Allah Onu risaletle taçlandırmışken, O şehid olma derdindeydi Hâlbuki peygamberlik şehidlikten üstün bir mertebeydi Buna rağmen net ifadelerle bu arzusunu dile getiriyordu:
- Muhammedin canı kudret elinde olan Allaha yemin olsun ki; ben Allah yolunda savaşıp öldürülmeyi, sonra yine savaşıp öldürülmeyi, sonra yine savaşıp öldürülmeyi çok arzu ederim. (Müslim)
Hülasa Onun derdi; tevhiddi Özgürlüktü Adaletti Kulluktu İzzetti Ümmetti Ahiretti Şehadetti
Şimdi sormak lazım; dertlerimizle Efendimizin dertleri benzeşiyor mu? Aynı tasa ve kaygılarla Onun ile buluşma zeminimiz bulunuyor mu?
Dertsizliğin, gayesizliğin, duyarsızlığın yaşam felsefesine dönüştüğü bir çağda bize dertli insanlar lazım
İnsanın değeri neyi dert edindiğinden anlaşılır
Dertsizlik derdi çağın en büyük tehdidi
Bizi dertsiz bırakma Allahım!
İslamı dert edinenlerden kıl bizi! Amin...
Ramazan Kayan
