ORDU İLİNİN ESKİ ADI "KOTYORA"
Ordu ili, M.Ö. 400 yılından önce günümüzdeki şehir merkezinin yaklaşık 5 km batısında, halk arasında Bozukkale olarak bilinen yerde "Kotyora (<Kutyöresi)" adıyla kurulmuştur.
Kut kavminin Türk kökenli olduğunu ünlü Sümerolog Prof. Benna Landsberger, 1937'de yapılan Tarih Kurultayı'nda Atatürk'ün huzurunda açıklamıştır.
Ordu ilinin eski adı olan Kot< Kut Yorası/Yöresi adı işte yukarıda anlattığımız Kut Türklerinin mirasıdır. Ordu'da Kutlarla ilgili başka yer adları da bulunmaktadır: 1455'te Ordu'da Kutlucalu, Kutlulu (Bolaman), Kutlulu (Bozat) adlı karyeler bulunmaktadır 20. Ordu'ya bağlı Mesudiye ilçesinin Derinçay köyünün eski ismi ise Konanı (kut-ana?)'dır.
Ordu ili, M.Ö. 400 yılından önce günümüzdeki şehir merkezinin
yaklaşık 5 km batısında, halk arasında Bozukkale olarak bilinen yerde
"Kotyora (<Kutyöresi)" adıyla kurulmuştur.
Şehrin buraya kurulmasının tek nedeni bulunmaktadır: Çevrede
"Doğal Liman" doğal liman olacak tek yer oluşu.
Kotyora kelimesini Rumca olarak işleyen yabancı tarihçiler ve
misyonerler bu durumu bir ganimet saymışlardır. Kelimeye bir anlam
veremeyen Türk tarihçileri de yabancıların dümen suyuna girmişler, konuyu
içinden çıkılmaz duruma sokmuşlardır.
O hâlde Ordu ilinin eski adının Kotyora oluşunun sebebi nedir?
Karadeniz Bölgesi'ndeki bugünkü şehir merkezlerinin pek çoğunun
kuruluşunun temelinde de Kotyora'da olduğu gibi, aynı sebep yatmaktadır.
Sinop, Samsun, Ünye, Bolaman, Kotyora (Ordu), Giresun, Tirebolu,
Trabzon, ... şehir merkezlerinin kuruluşu tamamıyla doğal limanla ilgilidir.
Bu bölgeye, Hz. İsa'nın doğumundan çok önceleri, bilemediğimiz
tarihlerde Turan / Türk boyları gelip yerleşmiş; madencilik, tarım ve
hayvancılıkla uğraşmakta idiler1
. Özellikle maden konusunda dünyanın en
önde gelen bölgesi M.Ö. yıllarda Orta Karadeniz Bölgesi'dir. Sakaların Halip
boyu, bu bölgede yaşamaktadırlar ve dünyaya demircilikleri ile ün
salmışlardır.
Dış dünyadan pek çok millet, bu durumu öğrenince gemilerle
Karadeniz Bölgesi'ne gelmekte, gemilerini doğal limanlara demirlemektedir.
İç kesimlerde yerleşen halk, ürettikleri ürünleri bu gemilerin demirlediği
limanlara getirmiş, burada mal mübadelesinde bulunmuştur. Zamanla doğal
limanların çevresi kalabalıklaşmış, bir pazar haline gelmiş; böylece günümüz
modern şehirlerin temeli atılmıştır.
Yörede yaşayan yerli halk(Turan/Türk), bir tarih yaymamış gibi
görünmekte. Veya yazdığı kaynaklar günümüze ulaşamamıştır. Yabancıların
yazdıklarından bir kısmı ise korunmuştur. Onlar bu bölgenin tanıtımını kendi
bakış açısına göre yazdıkları için Karadeniz Bölgesi ile ilgili tarih
yabancıların yazdıklarına göre şekillenmiştir. Özellikle Yunan tacirler
buralara gelip ticaret yapmışlar, misyonerlik faaliyetlerinden de geri
durmamışlardır. Sonuç itibariyle Karadenizin kıyı şeridindeki şehirlerin,
ticarî bir temelden öte gitmemesine rağmen, Yunanlılar kurmuş gibi
işlenmiştir. Günümüzde de aynı yalanlar yine misyonerler vasıtasıyla halka
anlatılmakta, gerçeği bilmeyen Türk insanı da bunlara inanmak zorunda
kalmaktadır.
Bütün bu genel bilgilerden sonra Ordu ilinin eski adı Kotyora ismine
gelelim:
M.Ö. 400'de şimdiki Ordu ilimizin ismi Kotyora olarak
kaydedilmiştir2
. Bu ismin hangi tarihte bu şehre verildiği belli değildir.
Ancak M.Ö. 400'den önceleri de şehrin bu isimle bilindiği anlaşılmaktadır.
Bu isim kot (kut) ve yorası (yöresi) kelimelerinin birleşmesinden oluşmuş
gibi görünmektedir. M.S. I. yüzyılda Plinius bu şehri yine aynı isimle
kaydetmiştir3
.
Hiçbir yer adı tesadüfen verilmemiştir. O hâlde Kotyora isminin
verilişinin de bir tarihî alt yapısı bulunmaktadır. Kelimenin aslı KUT
YORASI/YÖRESİ'dir ve burada Kutlar iskan ettiği için böyle bir ad verilmiş
olmalıdır.
Kutlar kimdir?
Kutlar B. Hrozny'ye göre Hazar Denizi'nin güney doğusunda,
Türkistan'da oturmakta iken daha sonra M.Ö. 2500-2400 yıllarında Hazar
Gölü çevresinden batıya doğru göçmüşlerdir4
. Kutlar 2500 yılından sonra
Akkad'ın Samî Krallığını yıkıp Mezopotamya'da 125 yıl hüküm
sürmüşlerdir5
. M.A. Beek ise onların Kerkük ve çevresinde yaşadığını
bildirmiştir6
.
M.Ö. 2500 yıllarında Mezopotamya'nın kuzeyinde7
hüküm sürmüş
Kutların Türkçe konuşan bir kavim olduğu konusu bilim dünyasının
aydınlattığı bir gerçektir.
Doğudaki dağlarda yaşayan Kut/Gutlar, M.Ö. 2300'lü yıllarda
Mezopotamya'ya saldırıp büyük tahribatlar yapmışlardır
8
. Bu saldırılar
sırasında temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının büyük oranda yükseldiği,
asayişin bozulduğu tarihî kaynaklarda bir ayrıntı olarak yer almaktadır
9
.
Pek çok bilim adamı tarafından Kutların 2260-2223'ten sonra Dicle
Irmağı'nın kuzeyine doğru göçtükleri iddia edilmektedir10
.
Daha önce İran'daki Zağros Dağları'nın eteklerinde yaşayan Kutlar,
M.Ö. 2150'de Akad İmparatorluğunu yıkmışlar ve Anadolu'da hâkimiyeti ele
almışlardır
11
.
Bizans İmparatoru Mihail 1042'de İstanbul'dan doğuya doğru sefere
çıkar, Gutların memleketini tabiyeti altına sokar12
.
Bizans İmparatoru Diojen, Alparslanın ordusunu karşılamak üzere
Malazgirte giderken askerlerinin arasında Gutlar da bulunmaktaydı
13
.
Trabzon'da bulunmuş M.S. 483 tarihli bir onarım kitabesinde, onarıma
yardım edenler arasında Gutlar da sayılmıştır
14
.
Kut kavminin Türk kökenli olduğunu ünlü Sümerolog Prof. Benna
Landsberger, 1937'de yapılan Tarih Kurultayı'nda Atatürk'ün huzurunda
Ordu ili, M.Ö. 400 yılından önce günümüzdeki şehir merkezinin yaklaşık 5 km batısında, halk arasında Bozukkale olarak bilinen yerde "Kotyora (<Kutyöresi)" adıyla kurulmuştur.
Kut kavminin Türk kökenli olduğunu ünlü Sümerolog Prof. Benna Landsberger, 1937'de yapılan Tarih Kurultayı'nda Atatürk'ün huzurunda açıklamıştır.
Ordu ilinin eski adı olan Kot< Kut Yorası/Yöresi adı işte yukarıda anlattığımız Kut Türklerinin mirasıdır. Ordu'da Kutlarla ilgili başka yer adları da bulunmaktadır: 1455'te Ordu'da Kutlucalu, Kutlulu (Bolaman), Kutlulu (Bozat) adlı karyeler bulunmaktadır 20. Ordu'ya bağlı Mesudiye ilçesinin Derinçay köyünün eski ismi ise Konanı (kut-ana?)'dır.
Ordu ili, M.Ö. 400 yılından önce günümüzdeki şehir merkezinin
yaklaşık 5 km batısında, halk arasında Bozukkale olarak bilinen yerde
"Kotyora (<Kutyöresi)" adıyla kurulmuştur.
Şehrin buraya kurulmasının tek nedeni bulunmaktadır: Çevrede
"Doğal Liman" doğal liman olacak tek yer oluşu.
Kotyora kelimesini Rumca olarak işleyen yabancı tarihçiler ve
misyonerler bu durumu bir ganimet saymışlardır. Kelimeye bir anlam
veremeyen Türk tarihçileri de yabancıların dümen suyuna girmişler, konuyu
içinden çıkılmaz duruma sokmuşlardır.
O hâlde Ordu ilinin eski adının Kotyora oluşunun sebebi nedir?
Karadeniz Bölgesi'ndeki bugünkü şehir merkezlerinin pek çoğunun
kuruluşunun temelinde de Kotyora'da olduğu gibi, aynı sebep yatmaktadır.
Sinop, Samsun, Ünye, Bolaman, Kotyora (Ordu), Giresun, Tirebolu,
Trabzon, ... şehir merkezlerinin kuruluşu tamamıyla doğal limanla ilgilidir.
Bu bölgeye, Hz. İsa'nın doğumundan çok önceleri, bilemediğimiz
tarihlerde Turan / Türk boyları gelip yerleşmiş; madencilik, tarım ve
hayvancılıkla uğraşmakta idiler1
. Özellikle maden konusunda dünyanın en
önde gelen bölgesi M.Ö. yıllarda Orta Karadeniz Bölgesi'dir. Sakaların Halip
boyu, bu bölgede yaşamaktadırlar ve dünyaya demircilikleri ile ün
salmışlardır.
Dış dünyadan pek çok millet, bu durumu öğrenince gemilerle
Karadeniz Bölgesi'ne gelmekte, gemilerini doğal limanlara demirlemektedir.
İç kesimlerde yerleşen halk, ürettikleri ürünleri bu gemilerin demirlediği
limanlara getirmiş, burada mal mübadelesinde bulunmuştur. Zamanla doğal
limanların çevresi kalabalıklaşmış, bir pazar haline gelmiş; böylece günümüz
modern şehirlerin temeli atılmıştır.
Yörede yaşayan yerli halk(Turan/Türk), bir tarih yaymamış gibi
görünmekte. Veya yazdığı kaynaklar günümüze ulaşamamıştır. Yabancıların
yazdıklarından bir kısmı ise korunmuştur. Onlar bu bölgenin tanıtımını kendi
bakış açısına göre yazdıkları için Karadeniz Bölgesi ile ilgili tarih
yabancıların yazdıklarına göre şekillenmiştir. Özellikle Yunan tacirler
buralara gelip ticaret yapmışlar, misyonerlik faaliyetlerinden de geri
durmamışlardır. Sonuç itibariyle Karadenizin kıyı şeridindeki şehirlerin,
ticarî bir temelden öte gitmemesine rağmen, Yunanlılar kurmuş gibi
işlenmiştir. Günümüzde de aynı yalanlar yine misyonerler vasıtasıyla halka
anlatılmakta, gerçeği bilmeyen Türk insanı da bunlara inanmak zorunda
kalmaktadır.
Bütün bu genel bilgilerden sonra Ordu ilinin eski adı Kotyora ismine
gelelim:
M.Ö. 400'de şimdiki Ordu ilimizin ismi Kotyora olarak
kaydedilmiştir2
. Bu ismin hangi tarihte bu şehre verildiği belli değildir.
Ancak M.Ö. 400'den önceleri de şehrin bu isimle bilindiği anlaşılmaktadır.
Bu isim kot (kut) ve yorası (yöresi) kelimelerinin birleşmesinden oluşmuş
gibi görünmektedir. M.S. I. yüzyılda Plinius bu şehri yine aynı isimle
kaydetmiştir3
.
Hiçbir yer adı tesadüfen verilmemiştir. O hâlde Kotyora isminin
verilişinin de bir tarihî alt yapısı bulunmaktadır. Kelimenin aslı KUT
YORASI/YÖRESİ'dir ve burada Kutlar iskan ettiği için böyle bir ad verilmiş
olmalıdır.
Kutlar kimdir?
Kutlar B. Hrozny'ye göre Hazar Denizi'nin güney doğusunda,
Türkistan'da oturmakta iken daha sonra M.Ö. 2500-2400 yıllarında Hazar
Gölü çevresinden batıya doğru göçmüşlerdir4
. Kutlar 2500 yılından sonra
Akkad'ın Samî Krallığını yıkıp Mezopotamya'da 125 yıl hüküm
sürmüşlerdir5
. M.A. Beek ise onların Kerkük ve çevresinde yaşadığını
bildirmiştir6
.
M.Ö. 2500 yıllarında Mezopotamya'nın kuzeyinde7
hüküm sürmüş
Kutların Türkçe konuşan bir kavim olduğu konusu bilim dünyasının
aydınlattığı bir gerçektir.
Doğudaki dağlarda yaşayan Kut/Gutlar, M.Ö. 2300'lü yıllarda
Mezopotamya'ya saldırıp büyük tahribatlar yapmışlardır
8
. Bu saldırılar
sırasında temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının büyük oranda yükseldiği,
asayişin bozulduğu tarihî kaynaklarda bir ayrıntı olarak yer almaktadır
9
.
Pek çok bilim adamı tarafından Kutların 2260-2223'ten sonra Dicle
Irmağı'nın kuzeyine doğru göçtükleri iddia edilmektedir10
.
Daha önce İran'daki Zağros Dağları'nın eteklerinde yaşayan Kutlar,
M.Ö. 2150'de Akad İmparatorluğunu yıkmışlar ve Anadolu'da hâkimiyeti ele
almışlardır
11
.
Bizans İmparatoru Mihail 1042'de İstanbul'dan doğuya doğru sefere
çıkar, Gutların memleketini tabiyeti altına sokar12
.
Bizans İmparatoru Diojen, Alparslanın ordusunu karşılamak üzere
Malazgirte giderken askerlerinin arasında Gutlar da bulunmaktaydı
13
.
Trabzon'da bulunmuş M.S. 483 tarihli bir onarım kitabesinde, onarıma
yardım edenler arasında Gutlar da sayılmıştır
14
.
Kut kavminin Türk kökenli olduğunu ünlü Sümerolog Prof. Benna
Landsberger, 1937'de yapılan Tarih Kurultayı'nda Atatürk'ün huzurunda
Son düzenleme:
